Ενεργειακά Τετράδια
Τα Ενεργειακά Τετράδια / Energy Papers αποτελούν κείμενα ανάλυσης επίκαιρων ζητημάτων ενεργειακής πολιτικής, ρύθμισης και λειτουργίας των ενεργειακών αγορών τα οποία φιλοδοξούν να συνεισφέρουν στον δημόσιο διάλογο και προβληματισμό γύρω από σημαντικά θέματα θεσμών και πολιτικής. Τα Ενεργειακά Τετράδια κυκλοφορούν σε συνεργασία με το ενεργειακό portal Energypress υπό την επιστημονική επιμέλεια της Έδρας Jean Monnet και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στην Ενέργεια στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Το πρώτο κείμενο της σειράς ασχολείται με τον νέο Ευρωπαϊκό Κώδικα Κατανομής Δυναμικότητας σε διασυνδέσεις συστημάτων φυσικού Αερίου. Η ανάλυση είναι του κ. Γεράσιμου Αυλωνίτη, Χημ. Μηχ. (ΕΜΠ), MSc (Imperial), Συμβούλου διοίκησης ΔΕΣΦΑ ΑΕ, τ. επικεφαλής Τμήματος Φυσικού Αερίου και Πετρελαιοειδών της ΡΑΕ, και ασχολείται με τον νέο Ευρωπαϊκό Κώδικα Κατανομής Δυναμικότητας σε διασυνδέσεις συστημάτων φυσικού Αερίου.
Το δεύτερο κείμενο της σειράς είναι αφιερωμένο στο Gas Target Model. Το Gas Target Model προτάθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας (CEER) στο τέλος του 2011 ως ένα μη δεσμευτικό πρότυπο-στόχο για την ευρωπαϊκή αγορά αερίου. Σκοπός του προτύπου είναι η τοποθέτηση των επιμέρους κανονιστικών κειμένων και ρυθμίσεων σε ένα ενιαίο και εύληπτο θεωρητικό πλαίσιο και ο προσδιορισμός της επιθυμητής μορφής της αγοράς στο τέλος της διαδικασίας απελευθέρωσης, καλύπτοντας ταυτόχρονα το σχετικό κενό που παρατηρείται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία αναφορικά με τον τρόπο οργάνωσης της αγοράς αερίου σε επίπεδο εμπορίας.
Το τρίτο κείμενο στη σειράς εστιάζεται στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού. Η επί κεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, κα Αλεξία Τροκούδη, αναλύει τις τελευταίες εξελίξεις καθώς και τις διεργασίες στην αγορά, ανάμεσα στον Ρυθμιστή, την Πολιτεία και τους συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρισμού και παρουσιάζει τα μέτρα που προκρίνονται ως αναγκαία, αφενός προς άρση των στρεβλώσεων.
Το τέταρτο κείμενο της σειράς είσαι αφιερωμένο στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην χονδρική αγορά ενέργειας. Με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην χονδρική αγορά ενέργειας (ΕΚ 1227/2011 ή REMIT) που τέθηκε σε ισχύ στις 28/12/2011 επιδιώκεται, σε ενωσιακό επίπεδο, η προστασία της ακεραιότητας της ενεργειακής αγοράς από πράξεις χειραγώγησης και εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών, κατά τα πρότυπα των ρυθμίσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Δεδομένου ότι ο Κανονισμός επιδιώκει τη σύγκλιση των ρυθμίσεων των ενεργειακών αγορών με αυτές των χρηματοπιστωτικών, διαμορφώνεται ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις αγορές ενέργειας.
Το πέμπτο κειμένο στη σειρά Ενεργειακά Τετράδια αναλύει τον ευρωπαϊκό Κώδικα Εξισορρόπηση Φορτίου και τη σημασία του για την αγορά αερίου. Αντικείμενο του δεύτερου ευρωπαϊκού κώδικα δικτύου που θεσπίστηκε τον Απρίλιο 2014 είναι η οργάνωση ενός ενιαίου συστήματος εξισορρόπησης φορτίου, βασιζόμενου σε μηχανισμούς της αγοράς, σε κάθε ζώνη εξισορρόπησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιδιωκόμενος στόχος είναι αφενός η βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς σε κάθε ζώνη εξισορρόπησης μέσω τόνωσης της ρευστότητας σε αυτή και αφετέρου η επίτευξη μεγαλύτερου βαθμού ολοκλήρωσης (integration) της εσωτερικής αγοράς αερίου της Ένωσης μέσω της διευκόλυνσης της εμπορίας αερίου μεταξύ των διαφορετικών ζωνών εξισορρόπησης φορτίου. Το νέο σύστημα αναθέτει καθοριστικό ρόλο στο διαχειριστή του δικτύου για την ανάπτυξη ρευστότητας στην αγορά (liquidity provider) και τη διαμόρφωση μίας «οριακής τιμής αερίου» που αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη ανταγωνισμού (gas-to-gas competition).
Το έκτο κείμενο στη σειρά Ενεργειακά Τετράδια αναλύει την υλοποίηση νέων διασυνδέσεων συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Η ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί την άρση των τεχνικών, νομικών ή και οικονομικών φραγμών κατά τις διασυνοριακές συναλλαγές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει, άλλωστε, προ πολλού επισημάνει την βαρύτητα των διεθνών διασυνδέσεων για την επίτευξη της ολοκλήρωσης της αγοράς και την ασφάλεια του εφοδιασμού. Με το παρόν γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση των δυνατοτήτων υλοποίησης έργων διασύνδεσης τόσο από Regulated Investors όσο και από Merchant Investors, καθώς και υπό τις ρυθμίσεις του Κανονισμού 347/20133 που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της έγκαιρης υλοποίησης των έργων κοινού ενδιαφέροντος μέσω του εξορθολογισμού, του στενότερου συντονισμού και της επιτάχυνσης των διαδικασιών αδειοδότησης (προσέγγιση one-stop-shop για το συντονισμό της αδειοδοτικής διαδικασίας).
Το έβδομο κείμενο στη σειρά Energy Papers αναλύει μια στρατηγική για την υιοθέτηση εργαλείων και τεχνολογιών «έξυπνων δικτύων» που στόχο έχουν να βοηθήσουν στην εκπλήρωση των ρυθμιστικών στόχων αποδοτικότητας. Οι ετήσιες απώλειες των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στα διάφορα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) εκτιμώνται κατά μέσο όρο σε 4% των ονομαστικών ροών ενέργειας σε αυτά. Αυτές οι απώλειες αντιπροσωπεύουν 7 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσιες απώλειες, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης των κατάλληλων μέτρων.
Το όγδοο κείμενο στη σειρά Energy Papers αναλύει πώς η εσωτερική αγορά ενέργειας μπορεί να λειτουργήσει ως «αντίδοτο» στην ενεργειακή ανασφάλεια της Ευρώπης. Η υλοποίηση μιας διασυνδεδεμένης και ολοκληρωμένης Εσωτερικής Αγοράς Ενέργειας θεωρείται από την ΕΕ απαραίτητη για την αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της μέσω της αύξησης του ανταγωνισμού, της χωρίς διακρίσεις πρόσβασης στα δίκτυα, της εξασφάλισης εναλλακτικών ενεργειακών πηγών και διαδρομών, της μείωσης των τιμών και εν γένει της παροχής μηχανισμών για τον περιορισμό των εκάστοτε διαταραχών του ενεργειακού εφοδιασμού Από το 2004 έως το 2007, η διεύρυνση της ΕΕ παράλληλα με την αύξηση στις ενεργειακές εισαγωγές της ΕΕ αλλά και στις τιμές των ορυκτών καυσίμων καθώς και τις διακοπές στην απρόσκοπτη ροή των ενεργειακών πόρων (όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια των δύο Ρωσοουκρανικών κρίσεων το 2006 και 2009), οδήγησαν την ΕΕ στην αναζήτηση μιας ως επί το πλείστον «υπερεθνικής» λύσης στο αναδυόμενο «πρόβλημα» της ενεργειακής ασφάλειας με πιο λογικές τιμές και αξιόπιστες προμήθειες, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μιας εσωτερικής Αγορά Ενέργειας της ΕΕ και θα διευκολυνόταν με την όσο το δυνατό μεγαλύτερη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και οδεύσεων.
Energy Papers #9