Νέο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών

Υποχρεωτικά μαθήματα

Α΄ Εξάμηνο

• 1. Ευρωπαϊκή Πολιτική Ιστορία (μάθημα υποβάθρου)

  Το μάθημα καλύπτει την Ευρωπαϊκή Πολιτική ιστορία από το 1500 έως σήμερα. Οι διαλέξεις καλύπτουν τις εξής θεματικές ενότητες:

  • Η Έννοια της Ευρώπης.
  • Ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός Μετά τον Μεσαίωνα.
  • Πόλεμος και Ευρωπαϊκή Ιστορία.
  • Η Άνοδος της Ευρώπης (Το "Ευρωπαϊκό Θαύμα").
  • Θρησκεία και Διπλωματία την Εποχή του Ρισελιέ.
  • Η Γαλλική Επανάσταση
  • Η Άνοδος του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην Εξουσία.
  • Το Συνέδριο της Βιέννης
  • Οι Επαναστάσεις του 1848.
  • Ο Μπίσμαρκ, η Ενοποίηση της Γερμανίας και το Συνέδριο του Βερολίνου.
  • Η Οκτωβριανή Επανάσταση.
  • Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.
  • Η Ευρώπη του Μεσοπολέμου και η Άνοδος του Φασισμού και του
  • Ναζισμού.
  • Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. 
  • Το Ολοκαύτωμα.
  • Η Περίπτωση της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. (19ος αιώνας εως σήμερα).
  • Η Πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και το Μέλλον της Ευρώπης. 

• 2. Εισαγωγή στην Πολιτική Επιστήμη: Συγκριτική Πολιτική (μάθημα υποβάθρου)

  Με το συγκεκριμένο μάθημα επιχειρείται η εξοικείωση του φοιτητή με κεντρικές έννοιες της Πολιτικής Επιστήμης. Αρχικά αναλύονται οι όροι πολιτική, λαός (π.χ. ποιος είναι ο λαός, μέχρι που πρέπει να εκτείνεται η εξουσία του λαού) και εξουσία, ισχύς (π.χ. ποιες είναι οι πηγές της εξουσίας). Εν συνεχεία αναλύονται τα κεντρικά χαρακτηριστικά της άμεσης και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Εξετάζονται, στη συνέχεια, πολιτικά καθεστώτα που διαφοροποιούνται από το μοντέλο των σύγχρονων κοινοβουλευτικών δημοκρατιών της Δύσης. Ακολουθεί η ανάλυση της εκλογικής διαδικασίας στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες (π.χ. εκλογική συμμετοχή, εκλογικά συστήματα) και της πολιτικής συμμετοχής, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κρίση των σύγχρονων δημοκρατιών (π.χ. εκλογική αποχή, κυμαινόμενη ψήφος, πολιτικός αποκλεισμός). Εν συνεχεία αναλύονται τα πολιτικά κόμματα και οι ομάδες συμφερόντων, ως κεντρικοί πολιτικοί θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Εξετάζεται η ιστορική εξέλιξης των πολιτικών κομμάτων, οι τύποι των κομματικών δομών, οι πολιτικές λειτουργίες των κομμάτων, καθώς και τα χαρακτηριστικά των κομματικών συστημάτων. Ακολουθεί η ενότητα για τις ομάδες συμφερόντων, όπου αναλύονται οι δίοδοι πρόσβασης και οι προϋποθέσεις επιρροής των ομάδων συμφερόντων και τέλος το μοντέλο του πλουραλισμού και του κορπορατισμού. Το μάθημα ολοκληρώνεται με την εξέταση του ρόλου της εκτελεστικής εξουσίας στα κοινοβουλευτικά, τα προεδρικά και τα ημι-προεδρικά συστήματα. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση του φοιτητή με κεντρικές έννοιες της Πολιτικής Επιστήμης, ώστε να μπορεί να κατανοήσει την υφιστάμενη  λειτουργία του πολιτικού συστήματος καθώς και την ιστορική διαδικασία διαμόρφωσής και παγίωσής του

• 3. Ποσοτικές Μέθοδοι (μάθημα υποβάθρου)

  Περιγραφική και επαγωγική στατιστική. Πληθυσμός και δείγμα. Μελέτες παρατήρησης και πειράματα. Μέθοδοι δειγματοληψίας. Συστηματικό σφάλμα. Ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα. Μεταβλητές και παρατηρήσεις. Μονοδιάστατα και δισδιάστατα στατιστικά γραφήματα. Μέτρα θέσεως και διασποράς. Βασικές έννοιες πιθανοτήτων. Κανονική κατανομή (z) και εμπειρικός κανόνας, κατανομή του σπουδαστή (t), κατανομή χ² και κατανομή F. Κεντρικό οριακό θεώρημα. Δειγματοληπτικό σφάλμα και δειγματοληπτική κατανομή. Διαγράμματα εμπιστοσύνης και έλεγχοι υποθέσεων μέσης τιμής και ποσοστού ενός ή δυο δειγμάτων με γνωστή ή μη τυπική απόκλιση πληθυσμού. Έλεγχος προσαρμογής χ². Πίνακες ενδεχομένων και έλεγχος ανεξαρτησίας χ². Ανάλυση Διακύμανσης κατά ένα παράγοντα (one-way ANOVA). Απλή γραμμική παλινδρόμηση. Χρήση στατιστικών πακέτων για την ανάλυση δεδομένων κοινωνικών επιστημών. Βασικές μέθοδοι προσομοίωσης στις κοινωνικές επιστήμες. Χρήση πακέτου προσομοίωσης πολύπλοκων συστημάτων Netlogo.

• 4. Διεθνείς Θεσμοί & Οργανισμοί (διεθνείς σπουδές)

  Το μάθημα διαρθρώνεται σε δύο σκέλη:  Το πρώτο σκέλος (Π. Λιάκουρας) αφορά στους Διεθνείς θεσμούς.   Το δεύτερο σκέλος (Φ. Ασδεράκη) αφορά στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση κι εμπέδωση με τους θεσμούς της διεθνούς και ευρωπαϊκής οργάνωσης, ειδικότερα μέσα από την εξέταση των αρχών, σκοπών και οργάνων που υπογραμμίζουν τη θεσμική υπόσταση και λειτουργία των επιμέρους διεθνών κι ευρωπαϊκών οργανισμών.  

  Α. Στο πρώτο σκέλος καλύπτεται η ακόλουθη ύλη του μαθήματος: Ειδικότερα εξετάζεται το σύστημα του ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το ΝΑΤΟ και ο ΟΑΣΕ Οι θεματικές της ύλης του μαθήματος προσδιορίζονται ως ακολούθως: Α. Εισαγωγή στη διεθνή οργάνωση και στους διεθνείς οργανισμούς, Β. Το Σύστημα του ΟΗΕ, Γ. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, Δ. Το Βόρειο- Ατλαντικό Σύμφωνο και Ε. Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη Το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων : Εισαγωγή στη διεθνή οργάνωση: Ιστορική επισκόπηση, Εισαγωγή στη διεθνή οργάνωση: Χαρακτηριστικά των διεθνών οργανισμών, Η διεθνής νομική προσωπικότητα των διεθνών οργανισμών, Το σύστημα του ΟΗΕ: Ιστορική εξέταση. Ίδρυση, σκοποί, αρχές, Το σύστημα του ΟΗΕ: τα μέλη: απόκτηση ιδιότητας, υποχρεώσεις, αποχώρηση, Το σύστημα του ΟΗΕ: Τα όργανα του ΟΗΕ: Η Γενική Συνέλευση, το Συμβούλιο Ασφαλείας, Το σύστημα του ΟΗΕ: τα όργανα του ΟΗΕ: Το Διεθνές Δικαστήριο, η Γραμματεία, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο Το Συμβούλιο της Ευρώπης: ίδρυση, σκοποί, αρχές, μέλη : απόκτηση και απώλεια ιδιότητας μέλους, τα όργανα, Το Συμβούλιο της Ευρώπης: Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ο διεθνής δικαστικός μηχανισμός προστασίας Το Βόρειο-Ατλαντικό Σύμφωνο (ΝΑΤΟ): ίδρυση, σκοποί, αρχές, το αμυντικό δόγμα και η μετεξέλιξή του, τα πολιτικά και τα στρατιωτικά όργανα της συμμαχίας, οι ζώνες ευθύνης και η οργάνωση της συμμαχικής διοίκησης, Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ): ιστορικό, εξέλιξη από την τελική πράξη του Ελσίνκι του 1975, στη ΔΑΣΕ και στον ΟΑΣΕ, σκοποί, αρχές, μέλη, τομείς δράσης, η ανθρώπινη διάσταση, ο ύπατος αρμοστής για τις μειονότητες, η πρόληψη συγκρούσεων, Σύνοψη και επιλογή θεμάτων σχετικά με τους εξετασθέντες διεθνείς οργανισμούς 

  Β. Στο μέρος που αφορά τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, κύριος στόχος είναι η εξοικείωση των πρωτοετών φοιτητών με το θεσμικό σύστημα της Ε.Ε. και τις αρμοδιότητες των κυριότερων θεσμικών οργάνων καθώς και τις αλλαγές που έφερε η Συνθήκη της Λισαβόνας και η κατανόηση του τρόπου λήψης αποφάσεων. Κατ’ αρχήν γίνεται μια εισαγωγή για το ρόλο των θεσμών στο διεθνές σύστημα και σ΄ επιμέρους ‘τάξεις’ και αναφορά στη συζήτηση για το ρόλο των θεσμών στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση(Grieco, 1988, Mearsheimer, 1994, Keohane, 1984, Keohane and Martin, 1995, Martin & Simmons, 1998, March and Olsen, 1998). Κατόπιν, εξετάζεται η εξελικτική πορεία διαμόρφωσης του ευρωπαϊκού θεσμικού συστήματος από τις ιδρυτικές συνθήκες έως σήμερα, η διάκριση μεταξύ διακυβερνητικών και υπερεθνικών οργάνων καθώς και η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των κρατών μελών και των ευρωπαϊκών οργάνων. Η έμφαση δίνεται στη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Συμβουλίου, της Επιτροπής, του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αναλύεται επίσης ο ρόλος των επικουρικών οργάνων, όπως η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή Περιφερειών. 

  Α. Αποτελεί εισαγωγικό μάθημα για την κατανόηση των μαθημάτων που αφορούν στο διεθνές δίκαιο. 

  Β. Το συγκεκριμένο μάθημα αποτελεί εισαγωγικό μάθημα για μια σειρά μαθημάτων που έχουν σχέση με τη μελέτη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 

• 5. Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Θεσμική, Πολιτική & Οικονομική Συγκρότηση της Ε.Ε. (ευρωπαϊκές σπουδές)

  (αντικατάσταση: Οικονομική, Θεσμική & Πολιτική Συγκρότηση της ΕΕ)

  Σκοπός - Περιγραφή:

  Σκοπός του μαθήματος είναι η συνεκτική παρουσίαση της θεσμικής, πολιτικής και οικονομικής συγκρότησης της ΕΕ μέσα από την εξέταση των κύριων διαστάσεων και παραμέτρων που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της ΕΕ, την δυναμική εξέλιξής της από την ίδρυση της πρώτης Ευρωπαϊκή Κοινότητας μέχρι σήμερα και τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί. Επιχειρεί με συστηματικό τρόπο τόσο συνθετικά όσο και αναλυτικά να παρουσιάσει τα όργανα, τις διαδικασίες και τους δρώντες (σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο) που διαρθρώνουν το θεσμικό πλαίσιο και υποστηρίζουν την λειτουργία του ιδιότυπου (sui generis) πολιτικού συστήματος που έχει διαμορφωθεί στην ΕΕ. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με το πολιτικό σύστημα της ΕΕ, με την εξέλιξης του φαινομένου της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με την ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου και των διαδικασιών συγκρότησης και της υλοποίησης των πολιτικών, με τις κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης καθώς και με τη συνάφεια μεταξύ θεσμικής ανάπτυξης στην ΕΕ και ανάπτυξης των κύριων Ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως και μεταξύ πολιτικοθεσμικών εξελίξεων και οικονομίας.

  Κύριες Θεματικές Ενότητες:

  • Εισαγωγικά
  • Οι αφετηρίες της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η πορεία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέχρι σήμερα
  • Η εξέλιξη της θεσμικής συγκρότησης της ΕΕ – Από την ιδρυτική Συνθήκη της Ρώμης στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Αναθεωρήσεις και θεσμικές εξελίξεις.
  • Το πολιτικό σύστημα της ΕΕ – όργανα, διαδικασίες, δρώντες, λειτουργία
  • Πρότυπα διακυβέρνησης στην ΕΕ
  • Κύριες Ευρωπαϊκές πολιτικές και οικονομία
  • Συμπερασματικά: Ζητήματα πολιτικής, οικονομίας και θεσμικής συγκρότησης στην ΕΕ

• 6. Εισαγωγή στην Οικονομική (οικονομικά) 

  (αντικατάσταση: Οικονομική Ανάλυση)

  Στο εισαγωγικό αυτό μάθημα παρουσιάζονται σε απλουστευμένη μορφή οι βασικές έννοιες της οικονομικής επιστήμης, ο τρόπος προσέγγισής τους και οι μέθοδοι ανάλυσής τους. Ειδικότερα αναλύονται οι βασικές έννοιες, οι μέθοδοι, οι τεχνικές, τα εργαλεία και ο τρόπος προσέγγισης της επικρατούσας σήμερα οικονομικής θεωρίας τόσο στο μικροοικονομικό όσο και στο μακροοικονομικό επίπεδο. 

  Συγκεκριμένα αναπτύσσονται οι ακόλουθες ενότητες:

  1. Η οικονομική επιστήμη, θεωρίες και υποδείγματα
  2. Οικονομικά δεδομένα και οικονομικά μεγέθη
  3. Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, αποτελεσματικότητα, κόστος ευκαιρίας
  4. Ζήτηση και προσφορά
  5. Ελαστικότητα
  6. Επιλογές καταναλωτή και ζήτηση
  7. Κόστος και οι αποφάσεις προσφοράς των επιχειρήσεων
  8. Μορφές Αγοράς
  9. Οικονομικά της ευημερίας
  10. Εισαγωγή στη μακροοικονομική θεωρία και τα μακροοικονομικά μεγέθη
  11. Η πραγματική οικονομία στη μακροχρόνια περίοδο
  12. Τιμές και χρήμα στη μακροχρόνια περίοδο
  13. Οικονομική μεγέθυνση και οικονομικοί κύκλοι
  14. Μακροοικονομική πολιτική

Β΄ Εξάμηνο

• 1. Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Eννοιολογικές και θεωρητικές προσεγγίσεις

  Το περιεχόμενο του μαθήματος κινείται γύρω από τρεις θεματικούς άξονες. Ο πρώτος άξονας αφορά τη διαδρομή του φαινομένου της περιφερειακής ολοκλήρωσης στην Ευρώπη, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα και την απόπειρα εγκαθίδρυσης της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων. Εξετάζεται, ο ρόλος των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης, το ψυχροπολεμικό περιβάλλον και η επίδρασή του στις στρατηγικές επιλογές των ευρωπαϊκών κρατών να σχηματίσουν μια οικονομική και ενδεχομένως μια πολιτική κοινότητα. Ακολουθείται η ιστορική πορεία δημιουργίας της Ε.Ε από τις ιδρυτικές Συνθήκες (ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΚΑΕ) έως τη Συνθήκη της Λισσαβόνας με ιδιαίτερη αναφορά σε σημαντικά γεγονότα (Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα, η Ευρωπαϊκή πολιτική του De Gaulle, », η Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασίας, κρίσεις 1973, 1979, περίοδος «ευρωσκεπτικισμού, ΕΕΠ, Μάαστριχτ, ΟΝΕ, Άμστερνταμ, Νίκαια, αποτυχία Ευρωσυντάγματος, Λισσαβόνα, πολιτικη της διευρυνσης). Ο δεύτερος άξονας αφορά την ανάπτυξη και εξέλιξη των θεωρητικών συζητήσεων σχετικά με το φαινόμενο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα φεντεραλιστικά οράματα (CoudenhoveKallergi, Briad, De Rougemont, Spinelli) και οι θεωρητικές προσεγγίσεις του ομοσπονδισμού (Pinder, Burgess), η θεωρία του λειτουργισμού, όπως εκφράστηκε από τον David Mitrany, ο νεολειτουργισμός και η αναθεώρησή του (Ernst Haas, Lindberg, Puchala, Scheingold, Sandholtz, Zysman StoneSweet), οι θεάσεις του διακυβερνητισμού (Hoffmann, Milward, Moravcsik) και τα εργαλεία ανάλυσης της θεωρία των διεθνών καθεστώτων (Krasner et. al.). Ο τρίτος θεματικός άξονας στρέφεται γύρω από βασικά ερωτήματα που απασχόλησαν τις θεωρητικές σχολές και τη συζήτηση για την εγκαθίδρυση μια κοινότητας-κοινωνίας ή μιας εταιρικής σχέσης μεταξύ των κρατών μελών (Gemeinschaft ή Gesellschaft), όροι όπως τέθηκαν από τον Ferdinand Tönnies) και την επίδραση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην κρατική κυριαρχία, τη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας, το ζήτημα του δημοκρατικού ελλείμματος.

• 2. Διεθνές Δίκαιο (διεθνείς σπουδές) προτεινόμενο Διεθνές Δίκαιο και Ενέργεια

  (αντικατάσταση: Διεθνές Δίκαιο Ι)

  Σκοπός του μαθήματος να αποκτήσει κάθε φοιτήτρια και φοιτητής την απαραίτητη γνώση σε βάθος των πηγών του διεθνούς δικαίου καθώς και της σχέσης του με το εθνικό δίκαιο κάθε κράτους. Το διεθνές δίκαιο είναι πυλώνας του διεθνούς συστήματος και των διεθνών σχέσεων είναι δε η έκφραση της βούλησης των κρατών να δημιουργήσουν μια ελάχιστη διεθνή έννομη τάξη. Το διεθνές δίκαιο εκτός των πηγών ορίζει και τις αρμοδιότητες των κρατών που αποτελεί αντικείμενο του μαθήματος «Διεθνές Δίκαιο ΙΙ» και του μαθήματος «Δίκαιο της Θάλασσας» μαθήματα που ακολουθούν.

  Οι θεματικές της ύλης του μαθήματος προσδιορίζονται ως ακολούθως:

  Περί Διεθνούς Δικαίου και Διεθνούς Κοινότητας, Υποκείμενα Διεθνούς Δικαίου, Σχέσεις Διεθνούς Δικαίου και Εσωτερικού Δικαίου, η Διαμόρφωση του διεθνούς Δικαίου, Οι Πηγές του διεθνούς Δικαίου, Το Διεθνές Έθιμο, Οι Διεθνείς Συνθήκες (η Σύμβαση της Βιέννης 1969 για το Δίκαιο των Συνθηκών, η συνομολόγηση των συνθηκών, προϋποθέσεις σύναψης, τύπος συνθηκών, συμφωνίες απλοποιημένης μορφής, ένταξη των συνθηκών στην ελληνική έννομη τάξη, επιφυλάξεις, ισχύς και τήρηση των συνθηκών, συνθήκες και τρίτα κράτη, ερμηνεία συνθηκών, λήξη ή αναστολή ισχύος συνθηκών, μεταβολή των περιστάσεων, αναθεώρηση συνθηκών, ακυρότητα συνθηκών – σχετική και απόλυτη, λόγοι ακυρότητας συνθηκών), το ζήτημα των κανόνων αναγκαστικού δικαίου, οι γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου, οι επικουρικές πηγές, οι αρχές των «πολιτισμένων» εθνών, οι πράξεις των διεθνών οργανισμών, επιείκεια – ευθυδικία – δικαιοσύνη και λύσεις ex aequo et bono, η νομολογία και τα γραπτά των διεθνολόγων, άλλες μονομερείς πράξεις κρατών.

  Υπάρχει ευκρινής ο διαχωρισμός του από το αρθρωτό μάθημα του Α΄ εξαμήνου «Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί Θεσμοί» όπου διδάσκονται οι διεθνείς οργανισμοί που αποτελούν τμήμα του γενικού διεθνούς δικαίου.

• 3. Εισαγωγή στις Διεθνείς Σχέσεις-Γεωπολιτική της Ενέργειας

  Το μάθημα αυτό καλύπτει μερικές από τις σημαντικότερες έννοιες των διεθνών σχέσεων. Οι θεματικές περιλαμβάνουν τα εξής ζητήματα:

  • Η έννοια της πολιτικής – Διεθνής ή Παγκόσμια πολιτική
  • Η ανάπτυξη και εξέλιξη των Διεθνών Σχέσεων
  • Επίπεδα Ανάλυσης στις Διεθνείς Σχέσεις
  • Θεωρίες Διεθνών Σχέσεων: Ρεαλισμός – Φιλελευθερισμός – Μαρξισμός – Κριτικές Προσεγγίσεις (Κριτική θεωρία, Κοινωνικός Κονστρουκτιβισμός, Φεμινισμός, Green Politics, Μετα-αποικιοκρατία)
  • Κράτος (Έθνος-Κράτος) και Εξωτερική Πολιτική
  • Άλλοι διεθνείς (μη κρατικοί) δρώντες:

  Κοινωνία των Εθνών και Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών

  Παγκόσμιοι Οικονομικοί Οργανισμοί και θεσμοί – Ευρωπαϊκή Ένωση

  • Η έννοια της ισχύος: χαρακτηριστικά, είδη ισχύος (σκληρή, ήπια και έξυπνη), συντελεστές ισχύος, καταμερισμός ισχύος
  • Η έννοια του εθνικού συμφέροντος: ανταγωνισμός κρατών και ισορροπία ισχύος
  • Το Διεθνές Σύστημα: Χαρακτηριστικά – Εξέλιξη του διεθνούς συστήματος – Σταθερότητα συστήματος
  • Πόλεμος – Διεθνές Δίκαιο – Διπλωματία
  • Διασπορά Πυρηνικών Όπλων
  • Ο ρόλος της ηθικής στις Διεθνείς Σχέσεις – Ηθική και Πληροφόρηση
  • Η συνεισφορά του Θουκυδίδη στις Διεθνείς Σχέσεις
  • Ο ρόλος της Ενέργειας στις Διεθνείς Σχέσεις – Γεωπολιτική της Ενέργειας

• 4. Θεσμοί & Διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ευρωπαϊκές σπουδές)

  (αντικατάσταση: Δίκαιο της ΕΕ: Όργανα & Θεσμοί)

  Αντικείμενο του μαθήματος είναι η ανάλυση των βασικών θεσμών της ΕΕ, των κύριων οργάνων της, των αρμοδιοτήτων και του ρόλου τους στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εξετάζονται οι κύριες αρχές του δικαίου της ΕΕ, η φύση και η λειτουργία του πρωτογενούς και παραγώγου δικαίου, η σημασία της νομολογίας, η εξέλιξη της δικαιοπαραγωγικής διαδικασίας, ο τρόπος εναρμόνισης του δικαίου και η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΕ και Κρατών Μελών.

• 5. Οικονομική Πολιτική (οικονομικά) 

  Το μάθημα εστιάζει στη θεωρία και πρακτική εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής σ’ ένα μικτό οικονομικό σύστημα. Βασικός του στόχος είναι να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομικής σκέψης των φοιτητών και να τους εξοικειώσει με τους θεσμούς και τις μεθόδους της σύγχρονης οικονομικής πολιτικής, ώστε να διευκολυνθούν στις περαιτέρω σπουδές τους στο τμήμα, αλλά και να τους καταστήσει ικανούς να κατανοούν τα τρέχοντα εθνικά και διεθνή οικονομικά ζητήματα και προκλήσεις. Το μάθημα περιλαμβάνει τη θεωρητική και θεσμική συγκρότηση της οικονομικής πολιτικής, την πολιτική οικονομία αυτής, τη δημοσιονομική θεωρία και πολιτική, τα ελλείμματα και το χρέος του δημοσίου, τη νομισματική θεωρία και πολιτική, την εξωτερική οικονομική πολιτική, τη θεωρία και πολιτική της απασχόλησης και του πληθωρισμού, τη θεωρία και πολιτική της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και σύγχρονα οικονομικοπολιτικά ζητήματα.

• 6. Εισαγωγή στη Διεθνή Οικονομική 

  Το μάθημα αναφέρεται στις βασικές πτυχές της διεθνούς οικονομικής. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές εκείνο το αναλυτικό οικονομικό υπόβαθρο που θα τους καταστήσει ικανούς να κατανοούν και αναλύουν τα σύγχρονα ζητήματα του διεθνούς εμπορίου και των διεθνών νομισματικών σχέσεων. Το μάθημα εστιάζει τόσο στη θεωρητική-οικονομική, όσο και στην πολιτικο-οικονομική ανάλυση του διεθνούς εμπορικού συστήματος. Μετά το πέρας του μαθήματος οι φοιτητές θα κατανοούν τις παραδοσιακές και νεότερες θεωρίες του διεθνούς εμπορίου, το ρόλο των πολυεθνικών επιχειρήσεων, τις αγορές συναλλάγματος και το διεθνές νομισματικό σύστημα. Στα περιεχόμενα του μαθήματος περιλαμβάνονται οι θεωρητικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις του διεθνούς εμπορίου, η θεωρία της εμπορικής πολιτικής (καθεστώτα, στόχοι, μέσα, λήψη αποφάσεων, επιδράσεις των μέσων), οι περιφερειακές εμπορικές ενώσεις, ο προσδιορισμός των συναλλαγματικών ισοτιμιών, η μακροοικονομική της ανοικτής οικονομίας και το διεθνές νομισματικό σύστημα.

Γ΄ Εξάμηνο

• 1. Ιστορία Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής

  Αντικείμενο του μαθήματος είναι η ιστορική μελέτη των διεθνών σχέσεων και των στρατηγικών μεταξύ των κρατικών μονάδων του διεθνούς συστήματος.  Ειδικότερα, το γνωστικό αντικείμενο μελετά το πλαίσιο που διέπει την διεθνή κοινωνία από τις απαρχές της έως και το σύγχρονο διακρατικό διεθνές σύστημα. Η μελέτη του γνωστικού αντικειμένου επικεντρώνεται στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων και της στρατηγικής όπως αυτή διαμορφώθηκε από την αρχαία Μεσοποταμία και την αρχαία Ελλάδα, την μετάβαση στις Αυτοκρατορίες (Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Οθωμανική), ακολούθως την Μεσαιωνική Ευρώπη και την κατάληξη του διακρατικού συστήματος που δημιουργήθηκε με την συνθήκη της Βεστφαλίας. Επιπρόσθετα, το αντικείμενο του μαθήματος απαντά στα ερωτήματα του ποιοι ήταν οι θεσμοί και οι κώδικες συμπεριφοράς μεταξύ των μονάδων της διεθνούς δράσης βάση των οποίων οι ομάδες πολιτικών οντοτήτων επιχειρούσαν να διευθετήσουν και να ρυθμίσουν τα συστήματα που τα συνέδεαν μεταξύ τους. Τέλος το υπό μελέτη γνωστικό πεδίο ενσωματώνει έννοιες όπως: διεθνής κοινωνία, διεθνή συστήματα, κρατικές μονάδες δράσεις, στρατηγικές επιλογές, ανταγωνισμός και κυριαρχία, ανεξαρτησία, αυτοκρατορίες και ηγεμονικές δυνάμεις.

• 2. Εισαγωγή στη Σύγχρονη Διεθνή Πολιτική (διεθνείς σπουδές)  

  (αντικατάσταση: Σύγχρονη Διεθνής Πολιτική)

  Το μάθημα αυτό καλύπτει μερικές από τις σημαντικότερες εξελίξεις και τάσεις της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής. Οι θεματικές περιλαμβάνουν τα εξής ζητήματα: Η Αραβική Άνοιξη. ΗΠΑ: Σε Πορεία Σχετικής Παρακμής; This course covers some of the most significant developments and trends in contemporary international politics. Topics include: The Arab Spring. USA: In a Path of Relative Decline? The Rise of China. 10 Η Άνοδος της Κίνας Η Άνοδος της Ινδίας και της Βραζιλίας. Ισλαμική Τρομοκρατία. Το Ζήτημα του Πυρηνικού Ιράν. Το Ζήτημα της Βορείου Κορέας. Ο Νέος Περιφερειακός Ρόλος της Τουρκίας. Εξελίξεις στην ΝΑ Ευρώπη. Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης

• 3. Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ευρωπαϊκές σπουδές)  

  Κύριος στόχος του μαθήματος είναι η εξέταση των πολιτικών της ΕΚ που συνθέτουν και αναδεικνύουν το ευρωπαϊκό οικονομικό σύνταγμα. Δίκαιο, πολιτική και οικονομία προσεγγίζονται ως ένα ενιαίο όλο. Αναλύονται σημαντικές οριζόντιες και τομεακές πολιτικές όπως η περιφερειακή πολιτική και πολιτική συνοχής, η ενεργειακή πολιτική, η πολιτική περιβάλλοντος, η αγροτική πολιτική, η βιομηχανική πολιτική κλπ. Η ύλη του μαθήματος δεν περιλαμβάνει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς διαμόρφωσης πολιτικής ούτε τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, που αποτελούν αντικείμενο άλλων μαθημάτων. 

• 4. Ευρωπαϊκή Άμυνα, Ασφάλεια & Πολιτική Ενοποίηση (ευρωπαϊκές σπουδές)  

  Κύριος σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τα σύνθετα και αλληλένδετα ζητήματα που αφορούν την σχέση μεταξύ άμυνας και ασφάλειας και της θεσμικής και πολιτικής ανάπτυξης της Ευρώπης προς την κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης. Παράλληλα με άλλα μαθήματα για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία η διδασκαλία θα διερευνήσει τα βαθύτερα ιστορικοπολιτικά αίτια της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τα συμφέροντα των κύριων δρώντων, την φυσιογνωμία των υπερεθνικών θεσμών και τις ιδιομορφίες του συστήματος λήψεως αποφάσεων της ΕΕ.

  Το μάθημα είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος του μαθήματος «ευρωπαϊκή διπλωματία και εξωτερική πολιτική» που οι φοιτητές διδάχθηκαν στο δεύτερο έτος. Η έμφαση φέτος θα δοθεί στις δεκαετίες του 1990,2000 και στην συντρέχουσα κρίση στα πεδία των χρηματοοικονομικών ρυθμίσεων, των θεσμικών σχέσεων, των πολιτικών σχέσεων και του τρόπου που εξελίχθηκαν οι σχέσεις των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Οι γνώσεις και τα συγγράμματα στα οποία αναφερθήκαμε στο Δ εξάμηνο θα συσχετιστούν με την ανάλυση του παρόντος μαθήματος. Οι φοιτητές καλούνται να μελετήσουν επιμελώς τα κείμενα που τους προτείνουμε. Επίσης, παροτρύνονται να προσέρχονται στην αίθουσα διδασκαλίας και να συμμετέχουν με σχόλια και ερωτήματα. Η μελέτη κατά την διάρκεια του εξαμήνου είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία. Το σύγγραμμα που προτάθηκε είναι το Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Πέραν αυτού θα δούμε ποια συναφή κείμενα διαθέτουν οι φοιτητές από προηγούμενα έτη για να γίνουν εκλεκτικές αναφορές. Ιδιαίτερα το Κοσμοθεωρητική Ετερότητα και Αξιώσεις Πολιτικής Κυριαρχίας που έχετε ήδη διδαχθεί και το Θεωρία Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.

  Ο τελικός γραπτός έλεγχος γνώσεων θα στηριχθεί στην διδασκαλία, σε αυτά που θα ειπωθούν στις συναντήσεις μας και σε συναφή δοκίμια ή άρθρα στα οποία θα αναφερθούμε κατά την διάρκεια του έτους.

• 5. Νομισματικό & Χρηματοοικονομικό Σύστημα (οικονομικά) 

  Το μάθημα πραγματεύεται, από θεωρητικής κυρίως απόψεως, τις θεμελιώδεις έννοιες και σχέσεις που συγκροτούν το νομισματικό και χρηματοοικονομικό σύστημα.

  Η πραγμάτευση του ζητήματος ξεκινά με τη διάκριση πραγματικής οικονομίας και χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων και μία σύντομη επισκόπηση της ιστορικής εξέλιξης και διαμόρφωσης των νομισματικών και τραπεζικών συστημάτων.

  Ακολούθως, η συζήτηση επικεντρώνεται στα ζητήματα νομισματικής κυκλοφορίας, τη σχέση νομισματικής πολιτικής και πληθωρισμού και τον ρόλο των κεντρικών τραπεζών στην διαμόρφωση των νομισματικών συνθηκών σε ένα σύστημα καταπιστευτικού (μη μεταλλικού) χρήματος.

  Επιπροσθέτως, το μάθημα εξετάζει τις βασικές λειτουργίες των τραπεζικών ιδρυμάτων, τους γενικούς λόγους των τραπεζικών κρίσεων, τις μεθόδους αντιμετώπισης των κρίσεων και τις θεωρητικές βάσεις του συστήματος προληπτικής εποπτείας των τραπεζών. Ειδικότερη αναφορά γίνεται στους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας ως βασικό εργαλείο τραπεζικής εποπτείας.

• 6. Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί & Συνεργασία (οικονομικά)  

  (αντικατάσταση: Διεθνείς Οικονομικοί Θεσμοί)

  Το μάθημα εξετάζει βασικούς θεσμούς του διεθνούς οικονομικού δικαίου και την εξέλιξη και το ρόλο τους στις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές. Έμφαση δίδεται στους θεσμούς του πολυμερούς συστήματος συμφωνιών. Ιδιαίτερα, εξετάζονται οι γενικές αρχές των συμφωνιών του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου, και κυρίως οι διεθνείς συμφωνίες που διέπουν το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών (GATT, GATS), τις διεθνείς επενδυτικές συναλλαγές, τα γεωργικά προϊόντα και τα άυλα αγαθά. Επίσης, εξετάζονται ο ρόλος, οι αρμοδιότητες και οι βασικές αρχές λειτουργίας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων και όρων παροχής βοηθείας προς κράτη που αντιμετωπίζουν κρίση ισοζυγίου πληρωμών, καθώς και τα όργανα στα οποία διαμορφώνεται το γενικό πλαίσιο και τα κοινά διεθνή πρότυπα για την εποπτεία των τραπεζικών ιδρυμάτων. 

Δ΄ Εξάμηνο

• 1. Στρατηγική & Θεωρία Παιγνίων (μάθημα υποβάθρου)

  Στόχος του μαθήματος είναι να εισάγει τους σπουδαστές στις βασικές αρχές και έννοιες της στρατηγικής και την αντιμετώπιση του σημαντικότερου φαινομένου των διεθνών σχέσεων, που δεν είναι άλλο από τον πόλεμο. Η πρώτη θεματική ενότητα είναι αφιερωμένη στην χρήση της ισχύος για πολιτικούς σκοπούς. Εξετάζονται αρχικά οι βασικές αρχές της στρατηγικής και οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της στρατηγικής, όπως ο Θουκυδίδης, ο Σουν Τσου και ο Κλάουζεβιτς. Στη συνέχεια μελετάται η στρατιωτική, ναυτική και αεροπορική στρατηγική με έμφαση στους αντιπροσωπευτικότερους εκπροσώπους της, όμως ο Ναπολέων, ο Μάχαν και ο Ντουέ. Ειδική αναφορά θα γίνει στην γεωπολιτική και τις κυρίαρχες σχολές της. Θα μελετηθεί επίσης μια περίπτωση σύγχρονου στρατηγιστή της Μέσης Ανατολής, όπως ο Τούρκος ακαδημαϊκός και πολιτικός, Α. Νταβούτογλου, ο οποίος είναι γνωστός για το δόγμα του «Στρατηγικού Βάθους» της Τουρκίας. Στη δεύτερη ενότητα θα αναλυθεί ενδελεχώς η στρατηγική σκέψη του Λίντελ Χαρτ και ο ρόλος της παραπλάνησης στην ειρήνη και στον πόλεμο. Επίσης, θα εξεταστούν η εξέλιξη της πυρηνικής στρατηγικής, η σημασία της Επανάστασης στις Στρατιωτικές Υποθέσεις, καθώς και το φαινόμενο του επαναστατικού πολέμου. 

• 2. Θεωρία Διεθνών Σχέσεων (διεθνείς σπουδές)  

  Σκοπός του μαθήματος είναι η κριτική προσέγγιση εκ μέρους των φοιτητών της Θεωρίας Διεθνών Σχέσεων και κυρίως των υποθέσεων των δύο βασικών θεωριών: του πολιτικού ρεαλισμού/νεορεαλισμού και του φιλελευθερισμού/νεο- φιλελευθερισμού. Στο μάθημα λαμβάνει χώρα μία παρουσίαση της ιστορικής εξέλιξης του κλάδου των Διεθνών Σχέσεων και των σημαντικότερων θεωρητικών προσεγγίσεων. Πιο συγκεκριμένα, αναλύονται ενδελεχώς οι κυριότερες υποθέσεις της θεωρίας του Πολιτικού Ρεαλισμού/Νεο-ρεαλισμού, καθώς και εκείνες του Φιλελευθερισμού/Νεο-φιλελευθερισμού. Στα πλαίσια αυτά, εξετάζονται βασικές έννοιες των Διεθνών Σχέσεων, όπως είναι το άναρχο διεθνές σύστημα, τα αίτια πολέμου, το εθνικό συμφέρον, η ισχύς, η ισορροπία ισχύος, η αρχή της αυτοβοήθειας, το δίλημμα ασφάλειας, η οικονομική αλληλεξάρτηση, η θεωρία της δημοκρατικής ειρήνης, ο ρόλος των διεθνών οργανισμών, η συλλογική ασφάλεια κ.λ.π. Τέλος, εξετάζονται τα επίπεδα ανάλυσης των Διεθνών Σχέσεων, καθώς και οι θεωρίες λήψης αποφάσεων. 

• 3. Ελληνικό Κράτος & Εξωτερικές Σχέσεις: Ιστορία & Πολιτική (διεθνείς σπουδές)   

  (αντικατάσταση: Σύγχρονη Ελληνική Εξωτερική Πολιτική)

  Αντικειμενικός στόχος του μαθήματος είναι η εξέταση των κεντρικών μεταβλητών της συγκρότησης-δομής-λειτουργίας  του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Ξεκινώντας από την περίοδο διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια και αναδιφώντας στην ιστορική διαχρονία, επιχειρείται μια αξιολογικά ουδέτερη ανάλυση των προσδιοριστικών παραγόντων της εσωτερικής κοινωνικοπολιτική και οικονομικής δομής σε αναφορά με τη διαδικασία διαμόρφωσης και εφαρμογής της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Υπό αυτό το πρίσμα θα προχωρήσουμε στην εξαγωγή θεωρητικών υποθέσεων εργασίας για την ανάλυση και ερμηνεία των εθνικών ζητημάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής του 20ο και 21ο αιώνα. Ως κεντρικές θεματικές περιοχές εντοπίζονται οι εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας με τους Βαλκανικούς της συνδαιτυμόνες και την Τουρκία, οι εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας με τις εκάστοτε Μεγάλες Δυνάμεις και η θέση και ο ρόλος της, σε διεθνείς θεσμούς-οργανισμούς.

  Μαθησιακοί στόχοι:

  Μέσα από τις παραδόσεις, τη συστηματική μελέτη και την ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα οι φοιτητές θα είναι σε θέση ν’ αναλύουν τους σταθμούς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, να χρησιμοποιούν μεθοδικά τις εναλλακτικές θεωρητικές προσεγγίσεις για την ανάλυση των αξονικών ζητημάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, να κατέχουν την κύρια επιστημονική βιβλιογραφία και να προβαίνουν στην εκλεκτική χρήση των πρωτογενών και δευτερογενών πηγών για τη σύνταξη επιστημονικών εργασιών.

• 4. Οικονομική Διακυβέρνηση της Ευρωζώνης: ΟΝΕ & Τραπεζική Ένωση (ευρωπαϊκές σπουδές)  

  (αντικατάσταση: ΟΝΕ & Τραπεζική Ένωση)

  Το μάθημα καλύπτει, πρώτον, τη θεσμική οργάνωση και λειτουργία της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης και, δεύτερον, την εξέλιξη και τα βασικά στοιχεία της ευρωπαϊκής πολιτικής για τον χρηματοοικονομικό τομέα. Μετά από μία σύντομη επισκόπηση της συμβολής της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης στην ευρωπαϊκή οικονομία, η συζήτηση στρέφεται στις προϋποθέσεις δημιουργίας και τη θεσμική συγκρότηση της Ευρωζώνης, και συγκεκριμένα στις προβλέψεις της ΣΛΕΕ και του παραγώγου δικαίου για τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις των χωρών της νομισματικής ένωσης, τη δομή και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, και τη νομισματική πολιτική του ευρώ.

  Ακολούθως, εξετάζεται η πορεία ενοποίησης της εσωτερικής αγοράς και η υλοποίηση των κοινοτικών ελευθεριών στον χρηματοοικονομικό τομέα. Ιδιαιτέρως αναλύονται οι πρόσφατες εξελίξεις, που σηματοδοτούν την δραματική επιτάχυνση της εναρμόνισης των κανόνων λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων της κεφαλαιαγοράς και ασφαλιστικών επιχειρήσεων της Ένωσης και τη σταδιακή διαμόρφωση μιας νέας εποπτικής αρχιτεκτονικής για τον χρηματοοικονομικό τομέα, με εντονότερα υπερεθνικά στοιχεία απ’ ό,τι ίσχυε στο παρελθόν, η οποία ενδεχομένως να περιλαμβάνει και τη δημιουργία μιας Τραπεζικής Ένωσης των χωρών της Ευρωζώνης. 

• 5. Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία (ευρωπαϊκές σπουδές)  

  Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τους/τις φοιτητές/τριες (α) με τις κύριες πτυχές της μεταβίβασης αρμοδιοτήτων από το εθνικό επίπεδο στο υπερεθνικό και τις επιλογές ανάπτυξης οικονομικών πολιτικών στο επίπεδο της ΕΕ και (β) με το περιεχόμενο, την επιρροή και τις δυναμικές των πολιτικών αυτών για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Το μάθημα εστιάζεται στην εξέταση της ειδικής σχέσης μεταξύ οικονομίας και πολιτικής σε ένα πλαίσιο που διέπεται από τη λειτουργία της οικονομίας και της πολιτικής σε διαφορετικά θεσμικά και οργανωτικά επίπεδα, δηλαδή στο εθνικό επίπεδο των επιμέρους κρατών μελών της ΕΕ και στο υπερεθνικό επίπεδο της ΕΕ. Πραγματεύεται την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τις επιλογές συγκρότησης και περαιτέρω ανάπτυξης των επιμέρους πολιτικών με αναφορά στη θεσμική ανάπτυξη της ΕΕ και στις επιπτώσεις για τις εθνικές οικονομίες των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται κύριες πολιτικές της ΕΕ με αναφορά στην εκάστοτε συγκυρία (πολιτική, οικονομική, θεσμική) κατά το συγκεκριμένο εξάμηνο που διδάσκεται το μάθημα.

• 6. Διεθνής Πολιτική Οικονομία και Πολιτική της Ενέργειας  

  Ο σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων που πραγματώνονται στο σύγχρονο διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Για την κατανόηση των αλληλεπιδράσεων μελετώνται οι τέσσερις διαστάσεις του πεδίου μελέτης της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας  που είναι το κράτος, η αγορά το εγχώριο και το διεθνές περιβάλλον. Η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων σχετίζεται άμεσα με τη θεωρητική προσέγγιση που υιοθέτει ο κάθε μελετητής για την κατανόηση του σύγχρονου διεθνούς οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος. Η μελέτη  των αλληλεπιδράσεων των τεσσάρων διαστάσεων της διεθνούς πολιτικής οικονομίας επιχειρείται σε διάφορα θεματικά πεδία της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας όπως είναι οι διεθνείς νομισματικές σχέσεις, οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις, οι σχέσεις των χωρών του Νότου και του Βορρά, το ζήτημα του υψηλού εξωτερικού χρέους για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και η παγκόσμια παραγωγή και οι επιδράσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης που πρωτοεκδηλώθηκε τον Αύγουστο του 2007.

Μαθήματα επιλογής (ανά θεματική)

Μαθήματα γενικού ενδιαφέροντος (εκτός θεματικών κατηγοριών) 

• 1. Σύγχρονες Πολιτικές Θεωρίες

  (αντικατάσταση: Εισαγωγή στις Πολιτικές Θεωρίες)

  Το μάθημα σκιαγραφεί την πορεία των μείζονων πολιτικών θεωριών από τις απαρχές των ευρωπαϊκών Νέων Χρόνων μέχρι τις μέρες μας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάλυση του φιλελευθερισμού, του μαρξισμού και  του συντηρητισμού, στην ιστορική ποικιλομορφία τους, στα παράδοξα και στις διακυμάνσεις των μεταξύ τους σχέσεων. Αντικείμενο πραγμάτευσης γίνονται επίσης σημαντικά ρεύματα του 20ου αιώνα, όπως ο εθνικισμός, ο φασισμός, ο αναρχισμός, ο φεμινισμός, ο φονταμενταλισμός και ο οικολογισμός. Οι φοιτητές καλούνται να αποκτήσουν έναν ιστορικό χάρτη των νεότερων πολιτικών θεωριών ερχόμενοι σε μια πρώτη επαφή με τις αντιλήψεις που καλλιεργούν τα ρεύματα της πολιτικής νεωτερικότητας για τον άνθρωπο και το κράτος, για την ιδεολογία, την θρησκεία και το κοινωνικό φύλο, για τις δομές της εξουσίας και την οργάνωση των θεσμών.

• 2. Θεωρίες Κράτους, Δικαίου & Οικονομίας: Θεμελιώδη Κείμενα  

  Στο μάθημα αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται με τους φοιτητές θεμελιώδη κείμενα και βιβλία από το χώρο της πολιτικής, του δικαίου και της οικονομίας με μεγάλη επιρροή στη σύγχρονη σκέψη και επιστήμη (η παρακολούθηση του μαθήματος είναι υποχρεωτική).

• 3. Πολιτική Φιλοσοφία των Διεθνών Σχέσεων  

  Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η σύνδεση κεντρικών εννοιών και πολιτικών μεγεθών της σύγχρονης Θεωρίας Διεθνών Σχέσεων με την παράδοση της πολιτικής φιλοσοφίας. Στο μάθημα αναλύεται η μορφή που πήραν στην κλασσική εποχή θεμελιώδη διλήμματα της πολιτικής σκέψης γύρω από την ανθρώπινη φύση και τη φύση του πολιτικού δεσμού και του δικαίου, γύρω από την ελευθερία και την αναγκαιότητα (Πλάτων, Σοφιστές, Θουκυδίδης, Σοφοκλής και Αριστοτέλης), περνά από τον Μεσαίωνα (Αυγουστίνος, Ακινάτης) και τους κλασσικούς της Νεωτερικότητας (Μακιαβέλι, Χομπς, Ρουσσώ,  Καντ, Χέγκελ, Νίτσε, Μιλ και Τοκβίλ) και καταλήγει στη σύγχρονη συζήτηση γύρω από τη φύση και τα διακυβεύματα της δημοκρατίας στην μετανεωτερική εποχή. 

• 4. Μέθοδοι Λήψεως Αποφάσεων 

  Οικονομετρικές μέθοδοι και πρόβλεψη. Πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση διαστρωματικών δεδομένων και χρονοσειρών. Πρόβλεψη με μοντέλα βασισμένα σε αθεωρητικές μεθόδους: αυτοπαλινδρόμηση, ARIMA, τεχνητά νευρωνικά δίκτυα. Βασικές ιδέες και μέθοδοι ψυχομετρίας και πολυμεταβλητής Econometric methods and forecasting. Multiple Linear Regression of cross sectional and time series data. Forecasting based on atheoretical methods: autoregression, ARIMA, artificial neural networks. Basic concepts and methods in psychometry and multivariate statistics: principal component analysis, factor analysis, cluster analysis, canonical correlation analysis. 15 στατιστικής: ανάλυση κύριων συνιστωσών, ανάλυση παραγόντων, ανάλυση συστάδων, κανονικοποιημένη συσχέτιση. Βελτιστοποίηση με μεθόδους Επιχειρησιακής Έρευνας. Προβλήματα γραμμικού προγραμματισμού και ακέραιου γραμμικού προγραμματισμού). Προβλήματα μεταφοράς, διαμεταφοράς και ανάθεσης. Βασικά διαγράμματα ελέγχου. Χρήση οικονομετρικού πακέτου Gretl για ανάλυση και πρόβλεψη χρονοσειρών. Χρήση λογισμικού σελίδας NEOS (NEOS server) για βελτιστοποίηση.

• 5. Θεωρία Παιγνίων & Διεθνής Πολιτική 

  Εφαρμογές των παιγνίων στην καθημερινή ζωή, τον αθλητισμό, την οικονομία, τις επιχειρήσεις, την πολιτική επιστήμη και τις διεθνείς σχέσεις. Ορολογία και βασικές έννοιες της θεωρίας στρατηγικών παιγνίων. Παίκτες, κινήσεις, στρατηγικές και ανταμοιβές. Παίγνια ταυτόχρονων κινήσεων και πίνακες ανταμοιβών. Παίγνια σταθερού και μηδενικού αθροίσματος. Στοιχειώδη παίγνια: το παίγνιο του συντονισμού, η μάχη των φύλλων, το παίγνιο της κότας και το παίγνιο των φυλακισμένων. Ισορροπία κυρίαρχων στρατηγικών, ισορροπία Nash, ισορροπία Schelling. Παίγνια διαδοχικών κινήσεων και δένδρα αποφάσεων. Υποπαιγνιακά τέλεια ισορροπία Nash και η αξιοπιστία υποσχέσεων και απειλών. Παιγνιοθεωρητική ανάλυση της κρίσης της Κούβας (1962). Παραδείγματα παιγνίων σε κινηματογραφικές ταινίες. Εφαρμογές των παιγνίων διαπραγματεύσεων στη διεθνή περιβαλλοντική πολιτική. Αποκλίσεις από την τέλεια ορθολογικότητα, κοινωνικοί αυτοματισμοί, επιστήμη πειθούς, διαισθητική κρίση και γλώσσα σώματος.

• 6. Πολιτική Κοινωνιολογία 

  Το μάθημα αναλύει τις ευρύτερες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, που έχουν συντελεσθεί τις τελευταίες δεκαετίες στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες.  Το μάθημα σκιαγραφεί, συνεπώς το ιστορικό πλαίσιο και τις προκλήσεις της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής.  Ειδικότερα οι ενότητες του μαθήματος είναι οι εξής: 1) Κοινωνική Στρωμάτωση: Εξετάζονται κλασσικές (Βέμπερ, Μαρξ) και σύγχρονες θεωρίες (Πάρκιν, Έρικ Όλιν Ράητ) της κοινωνικής στρωμάτωσης. Αναλύεται ειδικότερα η κοινωνική στρωμάτωση στη μεταβιομηχανική κοινωνία. 2) Σύγχρονες Οργανώσεις: Αναλύεται η θεωρία του Βέμπερ για τη γραφειοκρατία και του Φουκώ για την επιτήρηση. Μελετώνται τα σύγχρονα μοντέλα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης (Το Ιαπωνικό Μοντέλο, τα Κοινωνικά Δίκτυα, οι Υπερεθνικές Εταιρείες), 3) Εργασία και Οικονομική Ζωή: Εξετάζονται ο Τεηλορισμός και Φορντισμός, η Ευέλικτη Εξειδίκευση, ο Αυτοματισμός και η Ομαδική Παραγωγή. Αναλύονται επίσης οι σημαντικότερες μεταβολές στον συνδικαλιστικό τομέα, 4) Επαναστάσεις: Προσδιορίζονται οι διαφορές ανάμεσα στις επαναστάσεις, τις εξεγέρσεις και τα κινήματα. Αναλύονται οι βασικές θεωρίες της επανάστασης (Μαρξ, Ντέηβις, Τίλι) καθώς και η σχέση της επανάστασης με την κοινωνική μεταβολή, 5) Παγκόσμια Μεταβολή: Εξετάζονται κριτικά οι θεωρίες της Μεταβιομηχανικής Κοινωνίας, του Μεταμοντερνισμού, του Τέλους της Ιστορίας (Φουκουγιάμα) και της Σύγκρουσης των Πολιτισμών (Χάντινγκτον).

• 7. Πολιτική Επικοινωνία

  Στο πλαίσιο του μαθήματος παρουσιάζονται θεωρητικές κι εφαρμοσμένες γνώσεις που αντλούνται από τα επιστημονικά πεδία της Πολιτικής Επικοινωνίας, της Διεθνούς Επικοινωνίας και των Διεθνών Σχέσεων για να εξεταστεί το φαινόμενο της διεθνούς πολιτικής επικοινωνίας. Αναπτύσσονται οι ακόλουθες ενότητες:

  1. Ορισμός της Πολιτικής Επικοινωνίας, Εισαγωγή στην Συστημική Προσέγγιση του Φαινομένου.
  2. Πολιτική Επικοινωνία στο Ενδοκρατικό Επίπεδο και Σύνδεση με Διακρατική Πολιτική Επικοινωνία.
  3. Πολιτική Επικοινωνία στο Επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση.
  4. Τυπολογίες και Μοντέλα Ανάλυσης Προπαγάνδας
  5. Διεθνής Επικοινωνία και Προπαγάνδα.
  6. Η Εικόνα του Κράτους: Μορφή και Περιεχόμενο.
  7. Η Συσχέτιση της Εικόνας του Ηγέτη με την Εικόνα της Χώρας - Προσωποποίηση και Πολιτικό Branding
  8. Το Φαινόμενο της ‘Ρητορικής Προεδρίας’ στις ΗΠΑ και η Στρατηγική ‘Going Public’ σε Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής.
  9. Η Επίδραση της «Συσπείρωσης Γύρω από την Σημαία»
  10. Δημόσια Διπλωματία και Ήπια Ισχύ.
  11. Εμπορευματικοποίηση της Εικόνας της Χώρας: Η Προσέγγιση του Nation Branding
  12. Διεθνής Κοινή Γνώμη και Ένοπλες Συγκρούσεις
  13. Διαχείριση Εικόνας και Μέσων Επικοινωνίας στις Ένοπλες Συγκρούσεις.

  Λογική της Διαχείρισης Εσωτερικού Μετώπου και η Επικοινωνιακή Διάσταση της Φινλανδοποίησης.

• 8. Διεθνής Κοινωνία & ΜΚΟ

  Το μάθημα αναλύει την πολιτική επιρροή των φορέων της κοινωνίας πολιτών (π.χ. Κοινωνικά Κινήματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) στα κέντρα λήψεως των αποφάσεων. Αρχικά το μάθημα εισάγει τον φοιτητή στην έννοια «κοινωνία πολιτών» (τις διαφορετικές ερμηνείες, την ιστορική εξέλιξη του όρου). Εν συνεχεία αναλύει την εξωθεσμική παραγωγή πολιτικής εστιάζοντας στα κοινωνικά κινήματα. Στο πλαίσιο αυτό αναλύονται διεξοδικότερα το φεμινιστικό και το οικολογικό κίνημα. Ακολουθεί η ανάλυση του ιστορικού πλαισίου ανάδειξης των ΜΚΟ. Στην ενότητα για τις ΜΚΟ αναλύονται τα κεντρικά χαρακτηριστικά τους, οι οργανωτικές τους δομές, οι τομείς δραστηριοποίησής τους (με έμφαση στο περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανάπτυξη και αναφορές σε συγκεκριμένες διεθνείς καμπάνιες), τα πολλαπλά επίπεδα των παρεμβάσεων τους (π.χ. τοπικό, εθνικό, υπερεθνικό), η υφιστάμενη ετερογένεια μεταξύ των οργανώσεων και τέλος η κριτική που έχει ασκηθεί προς τις ΜΚΟ. Εν συνεχεία αναλύεται διεξοδικά η σχέση των ΜΚΟ με τους επίσημους πολιτικούς θεσμούς, σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο (π.χ. πότε θεσμοθετήθηκε ο συμβουλευτικός τους ρόλους, ποια είναι τα όρια της συμμετοχής τους). Ακολουθεί η ανάλυση της διεθνικής και κρατοκεντρικής προσέγγιση του φαινομένου των Διεθνών ΜΚΟ. Τέλος, το μάθημα ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της σημερινής συζήτησης για την ανάδειξη της έννοιας της «διακυβέρνησης» και της «παγκόσμιας κοινωνίας πολιτών».

  To μάθημα συμπληρώνει το μάθημα «Εισαγωγή στην Πολιτική Επιστήμη» (α’ εξαμήνου), καθώς επεκτείνει την ανάλυση για τις διαδικασίας παραγωγής πολιτικής από τους επίσημους πολιτικούς θεσμούς στη σφαίρα της κοινωνίας πολιτών. 

• 9. Τεχνική Διαπραγματεύσεων & Μεσολάβησης

  (αντικατάσταση: Διεθνείς Διαπραγματεύσεις)

  Στόχος του μαθήματος να αποκτήσει κάθε φοιτήτρια και φοιτητής την απαραίτητη γνώση σε βάθος των θεωριών αλλά και πρακτικών σχετικά με τις διεθνείς διαπραγματεύσεις όπως έχουν γίνει αντικείμενο της πρακτικής και έχουν θεωρητικοποιηθεί με τη βοήθεια και προτύπων εκ της ψυχολογίας, των οικονομικών και των μαθηματικών. Η θεωρία υπακούει στην πρακτική εμπειρία και δίνεται η ευκαιρία στους φοιτητές να εξοικειωθούν με στιγμές διπλωματικών επιτυχιών είτε σε επίπεδο διαπραγμάτευσης είτε μεσολάβησης. Και τα παραδείγματα από την ιστορία της διπλωματίας είναι πολλά. Έχουν δε ταξινομηθεί και αποτελέσει την ύλη ενός νέου σχετικά κλάδου που διδάσκεται σε αρκετές σχολές του εξωτερικού. Το μάθημα ολοκληρώνεται με ασκήσεις και προσομοιώσεις.

  Το μάθημα αφορά στη Θεωρία και τις Τεχνικές των Διεθνών Διαπραγματεύσεων και χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα είναι εισαγωγική και μεθοδολογική περί διαπραγματεύσεων. Κατά τη δεύτερη ενότητα, αναλύεται διεξοδικά η θεωρία του Roger Fisher και της ομάδας διαπραγματεύσεων της Νομικής Σχολής του Harvard και συμπληρώνεται με άλλες προσεγγίσεις. Η τρίτη ενότητα ολοκληρώνεται με επιλογή περιπτώσεων διεθνών πολιτικών διαπραγματεύσεων και με ασκήσεις προϊδέασης. Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου καλύπτεται η ύλη που διαρθρώνεται στις παρακάτω θεματικές ενότητες:

  Οι βασικές γνώσεις επί των διαπραγματεύσεων: η διαπραγμάτευση ως διαδικασία, η δομή, η μέθοδος, οι τακτικές, η στρατηγική, τα αποτελέσματα. Στοιχεία επιτυχούς διαπραγμάτευσης, η επίτευξη συμφωνίας (deal), τα στερεότυπα, οι πολιτιστικές παραστάσεις, δοκιμασμένες αρχές – κανόνες (rules of thumb) για επιτυχή διαπραγμάτευση, επιλογή συστήματος διαπραγμάτευσης, η integrative vs confrontational διαπραγμάτευση, η διμερής διαπραγμάτευση, η πολυμερής διαπραγμάτευση, οι διαφορές στο στυλ, το στοιχείο της ισχύος, η παρέμβαση και μεσολάβηση, η εσωτερική και εξωτερική διαπραγμάτευση, το προσωπικό στυλ, το εθνικό στυλ, η κουλτούρα, η προδιαπραγμάτευση, η κυρίως (detailed) διαπραγμάτευση, η συμφωνία, η μεταδιαπραγμάτευση : εκτέλεση της συμφωνίας, η βιωσιμότητά της. Στρατηγικές – τακτικές. Η shuttle diplomacy. Ανταλλαγή και συμφωνίες πακέτο. Two track setting. Framing. Η μέθοδος διαπραγμάτευσης της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ (Roger Fisher) : Οι επιμέρους ενότητες : η διαπραγμάτευση επί τη βάσει αρχών, η αναζήτηση αμοιβαίου οφέλους, η διαπραγμάτευση επί τη βάσει συμφερόντων και όχι θέσεων, η γνώση των συμφερόντων της άλλης πλευράς, η προετοιμασία (brainstorming), οι εναλλακτικές επιλογές, η χρήση αντικειμενικών κριτηρίων, η διαπραγματευτική ισχύς, η ΒΑΤΝΑ. Το πρότυπο της μεσολάβησης και οι εκβάσεις των κρίσεων. Η σύγκρουση και η διαπραγμάτευση. Τα είδη της μεσολάβησης και οι συνθέσεις του προτύπου. Τακτικές μεσολάβησης (sticks and carrots). Οι βασικές παράμετροι των διεθνών συμφωνιών (πολιτικών και άλλων). Η διαπολιτισμική διαπραγμάτευση, οργανωτικά ζητήματα: τόπος, ημερήσια διάταξη, γλώσσα, αντιπροσωπείες. Η γραφειοκρατία.

  Δεν υπάρχει καμία επικάλυψη με άλλο μάθημα εξ όσων διδάσκονται στο Τμήμα. 

• 10. Πολιτιστική Διπλωματία 

  Στο πρώτο μέρος του μαθήματος αναδεικνύονται το περιεχόμενο και οι σημασιολογικές περιπέτειες της έννοιας του πολιτισμού. Στο δεύτερο μέρος αναλύονται συγκριτικά βασικές αντιλήψεις για τον άνθρωπο και τα κοινωνικά θεμέλια που διατρέχουν τις δομές των λεγόμενων μεγάλων πολιτισμών (Ισλάμ, Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία), ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται η ανάδειξη της ιδιομορφίας του δυτικού πολιτισμού μέσα σε αυτόν τον ιστορικό χάρτη. Στο τρίτο μέρος διερευνάται η εμβέλεια του πολιτισμού τόσο ως ερμηνευτικού άξονα στα πλαίσια της σύγχρονης θεωρίας όσο και ως ιδεολογικού μέσου της σημερινής διεθνούς πολιτικής. Η απώλεια, αλλά και η αυξανόμενη επάνοδος των πολιτισμικών παραδόσεων του παρελθόντος σε καθεστώς μετα-παραδοσιακών καιρών αναλύεται ως προς τα πιθανά κίνητρα, αλλά και ως προς τις εξίσου πιθανές θεωρητικές και πρακτικές δυνατότητές της.

• 11. Επικοινωνία & ΜΜΕ στο Διεθνές Πολιτικό Περιβάλλον 

   

  Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση με την μελέτη των μέσων επικοινωνίας (Μ.Ε.) της λειτουργίας τους και του τρόπο με τον οποίο συνεισφέρουν στην συγκρότηση του διεθνούς περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη του μαθήματος ακολουθεί τους εξής άξονες: δομή και λειτουργία των μέσων επικοινωνίας, περιεχόμενο των μέσων επικοινωνίας με έμφαση στον μηχανισμό παραγωγής των ειδήσεων, θεωρίες επιδράσεων των Μ.Ε., παγκοσμιοποίηση και επικοινωνία, εδραίωση των νέων μέσων ως φορέων νέων συνθηκών στο πεδίο επικοινωνίας. Η εξειδίκευση της λειτουργίας των μέσων επικοινωνίας στο διεθνές πολιτικό περιβάλλον γίνεται μέσω θεμάτων όπως: η επίδραση των εξελίξεων της τεχνολογίας στον συνεχή μετασχηματισμό του επικοινωνιακού πεδίου, η διεθνοποίηση των Μ.Ε., οι ανισορροπίες στην παγκόσμια ροή πληροφορίας, η διαλεκτική τοπικού και παγκόσμιου στην παραγωγή και κατανάλωση του περιεχομένου των Μ.Ε. (glocalization), η ανάλυση εξειδικευμένων επιδράσεων των ΜΜΕ στην εξωτερική πολιτική όπως η επίδραση-CNN και η ανάπτυξη των παναραβικών διαύλων επικοινωνίας.

  Οι φοιτητές που συμμετέχουν στις ομαδικές εργασίες αποκτούν λειτουργική γνώση της μεθοδολογίας της ποσοτικής ανάλυσης περιεχομένου. 

• 12. Πληροφόρηση & Ασφάλεια 

   

  Το μάθημα Πληροφόρηση και Ασφάλεια αναλύει το ρόλο της πληροφόρησης στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική. Στο πλαίσιο του μαθήματος παρουσιάζεται και αναλύεται η έννοια της πληροφόρησης-κατασκοπείας και η σημασία της για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

  Πιο συγκεκριμένα, θα αναλυθούν κεντρικά ζητήματα που αφορούν τη διαδικασία της πληροφόρησης, όπως η ανάπτυξη και η εξέλιξη των Σπουδών Πληροφόρησης, η θεωρία της πληροφόρησης, οι προσεγγίσεις της πληροφόρησης, η διασύνδεση της πληροφόρησης με τη θεωρία των διεθνών σχέσεων, ο κύκλος της πληροφόρησης (συλλογή, ανάλυση και διανομή πληροφοριών), οι σχέσεις αναλυτή και αποδέκτη του προϊόντος της πληροφόρησης και η πολιτικοποίηση του προϊόντος της πληροφόρησης. Η ανάλυση των παραπάνω θα συνοδεύεται από ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα.

  Επίσης, εξετάζεται ενδελεχώς η έννοια της πληροφόρησης υπό το πρίσμα της Θεωρίας της Στρατηγικής (Θουκυδίδης, Sun Tzu, Clausewitz), καθώς και η έννοια της αποτυχίας των υπηρεσιών πληροφοριών και το φαινόμενο του στρατηγικού αιφνιδιασμού. Στο πλαίσιο αυτό, θα παρουσιαστεί μια τυπολογία σχετικά με τα αίτια και το είδος των αποτυχιών, ενώ η ανάλυση των παραπάνω θα γίνει με αναφορά σε ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα.

  Στη συνέχεια, παρουσιάζεται και αναλύεται η έννοια της Αντι-πληροφόρησης/Αντικατασκοπείας, καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισής της. Η ανάλυση θα γίνει με αναφορά σε ιστορικά και σύγχρονα παραδείγματα. 

  Ακόμη, αναλύεται ο ρόλος της προπαγάνδας, των ψυχολογικών επιχειρήσεων και της στρατηγικής επικοινωνίας στο σύγχρονο θέατρο επιχειρήσεων, καθώς και ο ρόλος της συγκεκαλυμμένης δράσης στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Τέλος, προσεγγίζονται ειδικά θέματα πληροφόρησης, όπως είναι η οικονομική κατασκοπεία, η παραπλάνηση στην ειρήνη και στον πόλεμο, η σχέση μεταξύ πληροφόρησης, ηθικής και δημοκρατίας, οι επιπτώσεις του Brexit στην πληροφόρηση και η σημασία της πληροφόρησης στην ελληνική υψηλή στρατηγική. 

Θεματική διεθνών σπουδών

• 1. Στρατηγική Ανάλυση 

  Στόχος του μαθήματος είναι η ενδελεχής εξέταση της έννοιας της στρατηγικής και της εξέλιξής της από την εποχή του ΘοΣτο μάθημα εξετάζονται βασικές έννοιες της στρατηγικής (στρατηγική, υψηλή στρατηγική, άμεση-έμμεση προσέγγιση, αποτροπή-πειθαναγκασμός, πόλεμος, αρχές του πολέμου, δίλημμα ασφάλειας, εκμηδένιση-εξουθένωση, επίθεση-άμυνα, κλιμάκωση, κρίση-χειρισμός κρίσεων, φθορά-ελιγμός κ.ά.) Επίσης, λαμβάνει χώρα μία παρουσίαση της ιστορικής εξέλιξης της στρατηγικής η οποία περιλαμβάνει: 

  • τη μελέτη της στρατηγικής της Αθήνας και της Σπάρτης στα πλαίσια του Πελοποννησιακού Πολέμου όπως τον αφηγείται ο Θουκυδίδης.
  • Τη στρατηγική σκέψη σημαντικών μελετητών της στρατηγικής (Σουν Τσου, Ναπολέων, Ζομινί, Κλαούζεβιτς)
  • Την ανάπτυξη της στρατηγικής σκέψης στην Ανατολή, στο Βυζάντιο και στη Δυτική Ευρώπη Στη συνέχεια, εξετάζονται συγκεκρι-μένες θεματικές:
  • Το ζήτημα της ηγεσίας μέσα από τη μελέτη της ιστορίας (κυρίως κατά τη διάρκεια του Α’ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου)
  • Ναυτική ισχύς (Άλφρεντ Θάιερ Μάχαν, Τζούλιαν Κορμπέτ,)
  • Γεωπολιτική
  • Αεροπορική στρατηγική (Ντούετ, Μίτσελ, Μπόιντ, Γουόρντεν)
  • Πυρηνική Στρατηγική
  • Ανταρτοπόλεμος 

  Η εξέταση της στρατηγικής δεν περιορίζεται μόνο στη μελέτη της κατά τη διάρκεια της ιστορίας (ιδιαίτερα στην Αρχαία Ελλάδα, τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους και τον Ψυχρό Πόλεμο) αλλά φθάνει και μέχρι τις ημέρες μας, μελετώντας τη στρατηγική της μοναδικής υπερδύναμης -των Η.Π.Α.- και των υπόλοιπων δυνάμεων στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στην πρόσφατη κρίση στη Μ. Ανατολή και την Αφρική. Τέλος, με βάση τη μελέτη της ιστορίας, προσπαθούμε να συγκρίνουμε τις στρατηγικές που ακολούθησαν οι κύριοι δρώντες του διεθνούς συστήματος στο παρελθόν (πόλεις-κράτη, κράτη-έθνη) με τις στρατηγικές που ακολουθούν οι σημερινές μεγάλες δυνάμεις, λαμβάνοντας υπόψη την ενότητα της στρατηγικής σκέψης.  

• 2. Ανάλυση Εξωτερικής Πολιτικής 

  Α. Αφετηρία των διαλέξεών μου θα αποτελέσει ο εξής περιεκτικός ορισμός της εξωτερικής πολιτικής, τον οποίο προτείνει ο Christopher Hill, επιχειρώντας να συμπεριλάβει σ’ αυτόν όλες τις διαστάσεις που η εξωτερική πολιτική έχει στον σύγχρονο, πολύπλοκο  κόσμο: «Εξωτερική πολιτική είναι το σύνολο των επίσημων εξωτερικών σχέσεων που αναπτύσσει ένας ανεξάρτητος δρων (συνήθως ένα κράτος, αν και όχι αποκλειστικά) στις διεθνείς σχέσεις. Η φράση «ένας ανεξάρτητος δρων» μας επιτρέπει να συμπεριλάβουμε μη κρατικές οντότητες, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ή η Χεζμπολλά· οι εξωτερικές σχέσεις ονομάζονται «επίσημες», ώστε να μπορούν να συμπεριληφθούν τα αποτελέσματα όλων των τμημάτων των κυβερνητικών μηχανισμών του κράτους ή της επιχείρησης (enterprise) (δηλαδή, όχι μόνο το υπουργείο Εξωτερικών), ενώ παράλληλα δηλώνει κατ' οικονομίαν τον τεράστιο αριθμό των διεθνών συναλλαγών που βρίσκονται σε εξέλιξη· πολιτική(σε αντιδιαστολή με τις αποφάσεις) είναι το «σύνολο» αυτών των επίσημων σχέσεων, διότι οι δρώντες συνήθως επιζητούν κάποιο βαθμό συνοχής απέναντι στον έξω κόσμο — ώστε οι άλλοι να θεωρούν ότι οι εν λόγω δρώντες ακολουθούν μια ευλόγως συνεκτική και προβλέψιμη τακτική. Τέλος, η πολιτική είναι «εξωτερική» διότι ο κόσμος εξακολουθεί να είναι χωρισμένος σε διακριτές κοινότητες και δεν αποτελεί μια μοναδική ομογενοποιητική οντότητα. Συνεπώς, αυτές οι κοινότητες χρειάζονται στρατηγικές για να ανταπεξέλθουν στις πολύμορφες σχέσεις τους με τους ξένους (αυτούς δηλαδή που δεν ανήκουν στη δική τους πολιτεία (polity). Αυτό αποτελεί καθαυτό έναν εναλλακτικό ορισμό της εξωτερικής πολιτικής, εφόσον θελήσει κανείς να δώσει έμφαση στη σκοπιμότητά της και στη συνεκτική της διάσταση».

  Παρέθεσα τον παραπάνω ορισμό διότι θα αποτελέσει τον «μίτο της Αριάδνης», με την βοήθεια του οποίου θα επιχειρήσω να ξετυλίξω την αφήγηση και την ανάλυση των επιμέρους ζητημάτων που θα με απασχολήσουν στις παραδόσεις μου για το εν λόγω γνωστικό αντικείμενο.

  Β.  Στο πλαίσιο, λοιπόν, των διαλέξεών μου θα αναφερθώ στα ακόλουθα θέματα:  

  1) Στην έννοια και στο περιεχόμενο της εξωτερικής πολιτικής, όπως αυτή εξελίσσεται ιστορικά, αφού το περιεχόμενό της μεταβάλλεται προσαρμοζόμενο στις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο διεθνές περιβάλλον (π.χ., τέλος του Ψυχρού Πολέμου, εμφάνιση νέων κινδύνων για την διεθνή ασφάλεια, όπως η διεθνής τρομοκρατία, και, κατά συνέπεια, ανάγκη αναθεώρησης του τρόπου που συγκροτείται η έννοια του «εθνικού συμφέροντος»), αλλά και στην σχέση της Θεωρίας της Ανάλυσης Εξωτερικής Πολιτικής  (εν τέλει στην συμπληρωματικότητά της) προς την Θεωρία των Διεθνών Σχέσεων.

  2) Στο συγκεκριμένο και «πολυκλαδικό» περιεχόμενο της πολιτικής (βλ. τον πιο πάνω ορισμό του Hill) που συγκροτεί αυτό που αποκαλούμε «εξωτερική πολιτική», όπου τίθενται ερωτήματα όπως του σύγχρονου ρόλου του κράτους σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, της έννοιας της εθνικής κυριαρχίας, της διάκρισης μεταξύ «εσωτερικού» (inside) και «εξωτερικού» (outside) χώρου, της διάκρισης μεταξύ δομών (structures) και δρώντων υποκειμένων (agents) κ.λπ..

  3) Στην ανάλυση των επιμέρους πραττόντων (actors) ή δρώντων (agents), όπως άλλοι μελετητές τους αποκαλούν. Στο πλαίσιο αυτής της ανάλυσης συζητούνται: το ερώτημα γύρω από το ποιος έχει την ευθύνη της διαμόρφωσης και της άσκησης της εξωτερικής πολιτικής, εάν δηλαδή η εν λόγω διαδικασία είναι υπόθεση αποκλειστικά κάποιων ελίτ σε κάθε κράτος  ή όχι (όπως και ο ρόλος της κοινής γνώμης σ’ αυτήν την διαδικασία), το θέμα των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης της εκτελεστικής εξουσίας για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, η προβληματική σχετικά με τον ψυχολογικό παράγοντα, όπως και το ζήτημα του ρόλου των υπουργικών συμβουλίων και άλλων συλλογικών οργάνων στη διαμόρφωση και άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, αλλά και το γενικότερο θέμα σχετικά με το «πώς μπορεί κάποιος να ηγείται με υπευθυνότητα» στον ευαίσθητο τομέα της εξωτερικής πολιτικής.

  4) Στην ανάλυση της γραφειοκρατίας και του ρόλου της στη διαμόρφωση και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, στην οποία κεντρικό ρόλο διαδραματίζει το Υπουργείο Εξωτερικών με την διπλωματική του υπηρεσία, όπως και του φαινομένου του πολλαπλασιασμού ανταγωνιζομένων πόλων εξουσίας που επιθυμούν να έχουν ρόλο σ’ αυτή τη διαδικασία, του ειδικού ρόλου των μυστικών υπηρεσιών, του προβλήματος του συντονισμού της γραφειοκρατίας αλλά και της σχέσης πολιτικών και τεχνοκρατών/γραφειοκρατών κ.λπ..

  5) Στη συζήτηση περί της ορθολογικότητας (rationality) στην εξωτερική πολιτική, η οποία θέτει τα επιμέρους ερωτήματα των σχέσεων διαδικασίας (procedure) και ουσίας (substance), προσώπων και συλλογικών οργάνων, αποτελεσματικότητας (efficiency) και δημοκρατίας (democracy). Θα εξεταστεί, επίσης, τι σημαίνει ο όρος «περιορισμένη ορθολογικότητα» (bounded rationality) στην εξωτερική πολιτική, για την κατανόηση του οποίου απαιτείται, μεταξύ άλλων, η ανάλυση της επίδρασης της τάσης να σκεφτόμαστε «με όρους Ιστορίας» (the power of  Historical Thinking) όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, όπως και της επιδίωξης ιδίων σκοπών, της αποφυγής του χειροτέρου ενδεχομένου, κ.λπ.

  6) Στην εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής και στην ανάλυση της συνακόλουθης υφής (texture) της ισχύος, κατά την οποία θα παρουσιάσω τις διαφορετικές όψεις κι εκδηλώσεις της ισχύος, δηλαδή τη διάκριση της υφής της σε σκληρή (hard), ήπια (soft) και πλαστική (plastic), όπως και τον «στρατιωτικό βραχίονα» της ισχύος, την έννοια της οικονομικής ισχύος, τον ρόλο της διπλωματίας αλλά και των ιδιαίτερων πολιτισμικών παραδόσεων (cultures), καθώς, τέλος, και την αναζήτηση ισορροπίας ανάμεσα σε όλους τους παραπάνω «παράγοντες».

  7) Στην εξέταση της εξωτερικής πολιτικής σ’ έναν κόσμο όπου ενεργούν (act) πολλά υποκείμενα της διεθνούς πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας θα επιχειρήσω να συζητήσω τον ρόλο της γεωγραφίας, της πολιτικής αλληλεξάρτησης, της αποχής από τη λήψη αποφάσεων αλλά και άλλων μορφών «αντίστασης/αντίδρασης», της συστημικής αλλαγής, κ.λπ.

  8) Στους διεθνικούς ανασχηματισμούς (transnational reformulations), όπου θα εξετάσω την εξωτερική πολιτική και τον ρόλο διεθνικών δρώντων (transnational actors) στη διαμόρφωσή της, τις πολιτικές των αντίστοιχων συνδέσεων (linkage politics), καθώς και την σύγχυση αρμοδιοτήτων που αυτή προκαλεί, κ.λπ.

  9) Στη μελέτη των «εσωτερικών πηγών» (domestic sources), των περιορισμών τους αλλά και των αλληλεπιδράσεών τους κατά τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, όπως, π.χ., των σχετικών συνταγματικών προβλέψεων, της μορφής του πολιτειακού καθεστώτος, των κοινωνικών δυνάμεων και της «κινητικότητάς» τους κ.λπ., προκειμένου, εν κατακλείδι να αντιληφθούμε την εξωτερική πολιτική τόσο ως έκβαση (output), όσο και ως επιλογή (choice).

  10) Στη μελέτη της σχέσης μεταξύ πολιτικής (εν γένει), κοινωνίας και εξωτερικής πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας θα αναφερθώ στο κρίσιμο ζήτημα/δίλημμα ανάμεσα στο «(δημοκρατικά) λογοδοτούν κράτος» (accountability state) και στο «ασφαλές κράτος» (security state), στον ρόλο της κοινής γνώμης, των ομάδων συμφερόντων αλλά και του κορπορατισμού στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, στον ρόλο των μέσων ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων στην πρόκληση γεγονότων ή/και «θεαμάτων», στις έννοιες της κοινωνίας των πολιτών (civil society), της ταυτότητας αλλά και της διαφορετικότητας.

  11) Και, τέλος, στη μελέτη του ζητήματος της εξωτερικής πολιτικής  σε σχέση με την «αναβίωση» (revival) του κράτους, στο πλαίσιο της οποίας θα ανακεφαλαιώσω -υπό το φώς των αναπτύξεων που αποτέλεσαν το αντικείμενο των προηγουμένων διαλέξεών μου- παρουσιάζοντας κάποια συμπεράσματα όσον αφορά τα πιο καίρια ερωτήματα που απασχολούν την Ανάλυση Εξωτερικής Πολιτικής: α) το θέμα της δράσης, δηλαδή ποιος δρα και για λογαριασμό ποίου β) το θέμα της επιλογής, δηλαδή τι περιθώρια επιλογής υφίστανται γ) το θέμα της ηθικής και της σχέσης της με την εφαρμοσμένη πολιτική και δ) το ζήτημα ποιές είναι ή θα έπρεπε/μπορούσε να είναι οι προσδοκίες μας από την εξωτερική πολιτική.

  Γ. Τα διδακτικά εγχειρίδια που έχουν προταθεί για το μάθημα θα τα βρείτε, όπως γνωρίζετε, στον «Εύδοξο».

  Δ. Ευχαριστώ εκ των προτέρων όσες και όσους από εσάς επιλέξετε το μάθημα, «Ανάλυση Εξωτερικής Πολιτικής», και σας περιμένω στις παραδόσεις μου. Παρότι, αυτές είναι νωρίς το πρωΐ κάθε Παρασκευής, αξίζει, νομίζω, να είστε παρούσες και παρόντες.  Και τούτο διότι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν πρέπει να θεωρείτε το Πανεπιστήμιο απλώς «εξεταστικό κέντρο» αλλά χώρο διδασκαλίας, μάθησης, συγκρότησης επιστημονικής σκέψης και ελεύθερης ανάπτυξης και διακίνησης ιδεών.

• 3. Διεθνής Ασφάλεια και Ενέργεια 

  Το μάθημα «Διεθνής Ασφάλεια και Ενέργεια» εξετάζει συστηματικά τα πολιτικά και θεσμικά χαρακτηριστικά της ροής της ενέργειας στο διεθνές περιβάλλον και τις επιπτώσεις τους, στη διεθνή ασφάλεια. Αναλύεται η πολιτική διάσταση της ενέργειας, ως παράμετρος της γεωπολιτικής-γεωοικονομίας, από τα αρχικά στάδια εύρεσης και εκμετάλλευσης των ενεργειακών πόρων, στη συνέχεια των διεθνών πετρελαϊκών κρίσεων της δεκαετίας του 1970, έως τις σημερινές αλλαγές που αφορούν τη χάραξη των ενεργειακών οδών (αγωγών) και την ανάδειξη της ενέργειας ως αιτίας συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ των κρατών. Γίνεται ειδική αναφορά στην προβληματική περί «σχιστολιθικής επανάστασης» και τις επιπτώσεις της στο σύγχρονο ενεργειακό χάρτη.

  Μελετάται σε ευρεία κλίμακα το πλαίσιο, από τη διεθνή ενεργειακή διπλωματία, τις επιπτώσεις της ενέργειας στις γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις και συρράξεις, μέχρι το «ασύμμετρο» περιβάλλον και την ενεργειακή τρομοκρατία. Η ανάλυση επικεντρώνεται στην εμφάνιση νέων πολιτικών οντοτήτων που βασίζουν την ύπαρξή τους στην «παράνομη» εκμετάλλευση και διακίνηση ενεργειακών πόρων, καθώς και επαναστατικών-εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων που εστιάζουν τη δράση τους σε επιθέσεις ή απειλές επιθέσεων, εναντίον αγωγών μεταφοράς πετρελαίου.

  Τίθεται σε διαπραγμάτευση, η σύγχρονη πολιτική διάσταση μεταξύ των «κρατών-κατόχων» και των «κρατών-διόδων» ενέργειας, καθώς και των κρατών που βρίσκονται εκτός ενεργειακού παιγνίου, μέσα από μελέτες περιπτώσεων.

• 4. Διεθνές Δίκαιο ΙΙ: Δίκαιο Θάλασσας 

  Στόχος του μαθήματος να αποκτήσει κάθε φοιτήτρια και φοιτητής την απαραίτητη γνώση σε βάθος των υποκειμένων του διεθνούς δικαίου καθώς και των αρμοδιοτήτων κάθε κράτους στη διεθνή έννομη τάξη. Ειδικότερος στόχος είναι η εμβάθυνση στους κανόνες και αρχές του δικαίου της θάλασσας που αποτελεί ένα ειδικότερο αντικείμενο του διεθνούς δικαίου και ως εκ τούτου κρίνεται η εισαγωγή του. Για την αποσυμφόρηση των υποχρεωτικών μαθημάτων του κλάδου μαθημάτων του Διεθνούς Δικαίου, το «Δίκαιο Θάλασσας» διδάσκεται ως μάθημα επιλογής για να προσελκύσει φοιτητές με έντονο ενδιαφέρον στον κλάδο αλλά και έφεση εμβάθυνσης αλλά και εξοικείωσης με ένα θέμα που ενδιαφέρει τη χώρα μας με πλείστες θαλάσσιες ζώνες αλλά και μείζονα προβλήματα με τις γειτονικές χώρες που εγείρουν διεκδικήσεις αρμοδιοτήτων που εκ του δικαίου της θάλασσας έχουν εκχωρηθεί ως εξουσία στη χώρα μας.

  Περιεχόμενο διδακτικής ύλης:

  Οι θεματικές της ύλης του μαθήματος προσδιορίζονται ως ακολούθως: Γενική εισαγωγή και η ιστορική εξέλιξη του διεθνούς δικαίου της θάλασσας (οι απαρχές και οι Συνδιασκέψεις), Οι θαλάσσιες ζώνες: ζώνες εθνικής δικαιοδοσίας, οι γραμμές βάσης, τα εσωτερικά ύδατα, η Αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα), Συνορεύουσα ζώνη – Αρχαιολογική ζώνη, Στενά διεθνούς ναυσιπλοΐας, Αρχιπελαγικά κράτη, Υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, το καθεστώς των νήσων, ζώνες διεθνούς δικαιοδοσίας, Ανοικτή θάλασσα, ο Διεθνής Βυθός (κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας), η Συνθήκη των Βυθών του 1971.

  Το μάθημα ολοκληρώνεται με την εξέταση των υποθέσεων που εκδικάσθηκαν ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και αφορούν σε οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Ανήκει στα μαθήματα του διεθνούς δικαίου και συνδέεται άμεσα με τα αντικείμενα Διεθνές Δίκαιο Ι και Διεθνές Δίκαιο ΙΙ που διδάσκονται. Λόγω της υψηλής εξειδίκευσης των κανόνων του το δίκαιο της θάλασσας απαιτεί για τη διδασκαλία του ένα χωριστό εξάμηνο. Υπάρχει ευκρινής ο διαχωρισμός του από το αρθρωτό μάθημα του Α΄ εξαμήνου «Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί Θεσμοί» όπου διδάσκονται οι διεθνείς οργανισμοί που αποτελούν τμήμα του γενικού διεθνούς δικαίου.

• 5. Ειδικά Θέματα Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής 

  Αντικειμενικός στόχος του μαθήματος είναι η περιγραφή και ερμηνεία μιας σειράς μείζονων ζητημάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από τον 19^ο έως και τον 21^ο αιώνα.

  Ειδικότερα μεταξύ και άλλων εξετάζονται οι εξής θεματικές:

  • Ιστορική επισκόπηση των κεντρικών σταθμών της νεότερης  και σύγχρονης και ελληνικής  ιστορίας, 1821-2000.  
  • Αξονικοί παράμετροι της Ελληνικής υψηλής στρατηγικής
  • Το πολιτικό και στρατηγικό εγχείρημα για την πραγμάτωση του αέναου εθνικού στόχου της Μεγάλης Ιδέας και οι συμπαρομαρτούσες απολήξεις του, 1828-1922.
  • Ανάλυση και ερμηνεία της υψηλής στρατηγικής του Ελευθερίου Βενιζέλου, 1910-1920.
  • Η περίοδος της ελληνοτουρκικής συνεννόησης 1930-1940.
  • Η μονομερής εξάρτηση της Ελλάδας από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, 1950-1965.
  • Η πολιτικοδιπλωματική διαχείριση των μείζονων εθνικών ζητημάτων –Ελληνοτουρκικά- Κυπριακό.

• 6. Ειδικά Θέματα Σύγχρονης Διεθνούς Πολιτικής 

  Το μάθημα αυτό επιλέγει δυο η τρεις γεωγραφικές περιφέρειες κάθε χρόνο και αναλύει σε βάθος τις πολιτικές και οικονομικές τους εξελίξεις. Για το ακαδημαϊκό έτος 2012-13 θα καλυφθούν η ευρύτερη Μέση Ανατολή, η Βόρεια Αμερική και η ΝΑ Ασία. Απαιτούνται παρουσιάσεις.

• 7. Διπλωματία & Στρατηγική των Μεγάλων Δυνάμεων 

  Το μάθημα καλύπτει το θεωρητικό και εμπειρικό σκέλος που αφορά στην στρατηγική δράση των μεγάλων δυνάμεων στο διεθνές σύστημα. Μέσα στα πλαίσια αυτά παρουσιάζονται και αναλύονται διεξοδικά τα ακόλουθα: πρώτον, τα βασικά χαρακτηριστικά και η στρατηγική συμπεριφορά των μεγάλων δυνάμεων, δεύτερον η συστημική θεωρία μελέτης των διεθνών φαινομένων και ιδιαίτερα ο επιθετικός ρεαλισμός του Mearsheimer για την κατανόηση της δράσης και της συμπεριφοράς των μεγάλων δυνάμεων, τρίτον παραδείγματα από περιπτωσιολογικές μελέτες των δύο τελευταίων αιώνων που αφορούν τη συμπεριφορά των μεγάλων δυνάμεων όπως αυτές των ΗΠΑ (1900-σήμερα), της Σοβ. Ένωσης (1917-1991), της Γερμανίας (1868-1945), της Ιαπωνίας (1868-1945), της Μεγ. Βρετανίας (1792-1990) και της Γαλλίας (1789-1945). Επιπρόσθετα και σε μια εξειδικευμένη προοπτική αναλύεται η ισορροπία ισχύος μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός ασφαλείας, η έννοια του πολέμου μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, η έννοια της ισχύος και οι συντελεστές ισχύος που αναπτύσσουν οι μεγάλες δυνάμεις.

• 8. Διπλωματία & Στρατηγική των ΗΠΑ 

   

  Στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει και να αναλύσει τις βασικές πτυχές της αμερικανική εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας από την ίδρυση του αμερικανικού κράτους έως σήμερα. Το περιεχόμενο του μαθήματος στηρίζεται σε δύο ιστορικούς πυλώνες. Ο πρώτος αναφέρεται από την ίδρυση του αμερικανικού κράτους έως την λήξη του Β’ Π.Π. και ο δεύτερος από το 1945 έως σήμερα. Συγκεκριμένα, υπό το πρίσμα κεντρικών ερωτημάτων της θεωρίας διεθνών σχέσεων εξετάζεται η διαδρομή του αμερικανικού κράτους που οδήγησε στην διαδοχική διεύρυνση των συνόρων του, την ενίσχυση των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης, τους παράγοντες που διαμόρφωναν την ιδιόμορφη πολιτικής της «απομόνωσης» και τους παράγοντες που οδήγησαν σε μια πιο ενεργή συμμετοχή στην διεθνή πολική που κορυφώθηκε με την συμμετοχή στον πρώτο και δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ακολούθως, υπό το πρίσμα των ίδιων βασικά κεντρικών ερωτημάτων, εξετάζεται η διαδρομή της στρατηγικής των ΗΠΑ κατά την μεταπολεμική περίοδο. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμαχίες των ΗΠΑ μετά το 1945, το πυρηνικό δόγμα και εξέλιξή του από την Χιροσίμα μέχρι σήμερα, ο Ψυχρός Πόλεμος και η στρατηγική σχέση των ΗΠΑ με την άλλη υπερδύναμη, οι μεταπολεμικές γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές παράμετροι της αμερικανικής εθνικής στρατηγικής και η μετεξέλιξή τους, οι στρατηγικές προϋποθέσεις του Ευρωατλαντικού άξονα πριν και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Ατλαντική Συμμαχία και τα στρατηγικά της δόγματα καθώς επίσης και η μετεξέλιξή και προβολή της αμερικανικής εθνικής στρατηγικής μετά το 1990 μέχρι και τις 52 μέρες μας αναφορικά με την Ατλαντική Συμμαχία. Τέλος, στα πλαίσια των ιστορικών αναφορών για τις αμερικανικές προεδρίες αναλύεται το αμερικανικό στρατηγικό δόγμα μετά τον Β’ Π.Π. Το μάθημα αυτό όπως και κάθε άλλο μάθημα διεθνών σχέσεων είναι συμπληρωματικό με όλα τα άλλα και συχνά επικαλυπτόμενο με διδακτικά γόνιμο τρόπο.

• 9. Εξωτερική Πολιτική της Ρωσικής Ομοσπονδίας 

   

  Στο μάθημα παρουσιάζονται πτυχές της Ρωσικής (και Σοβιετικής) ιστορίας και των κοινωνικών – πολιτικών – κοσμοθεωρητικών μεταβολών που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 120 χρόνια και οι οποίες επιδρούν στο σημερινό Ρωσικό Κράτος και την εξωτερική του πολιτική. Αναλύεται ο τρόπος που ορίζει η Ρωσία τα εθνικά της συμφέροντα. Το κέντρο βάρους του μαθήματος αφορά στις αλλαγές που πραγματώνονται στον σύγχρονο κόσμο και πώς αυτές επιδρούν και λαμβάνονται υπόψη στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας. Η εξωτερική πολιτική της οποίας, εξετάζεται μέσα από τρεις κύκλους: (1) Η παγκοσμιοποίηση, το διεθνές σύστημα και ο κόσμος σήμερα, (2) Οι τρίτες δυνάμεις στον περίγυρό της Ρωσίας και (3) Ο «γειτονικός» μετασοβιετικός χώρος. Ειδικό βάρος δίνεται στις σχέσεις της Ρωσίας με τα Βαλκάνια και ειδικότερα με την Ελλάδα, καθώς και με την Κύπρο.

• 10. Κίνα: Διεθνής Ρόλος & Εξωτερική Πολιτική  

   

  (αντικατάσταση: Κοινωνία, Οικονομία & Εξωτερική Πολιτική της Κίνας)

  Το μάθημα αποτελεί μια γενική εισαγωγή στην εσωτερική οικονομική, κοινωνική και πολιτική δομή της Κίνας, από τις απαρχές της, ως Αυτοκρατορία το 200 π.χ. έως την συγκαιρινή περίοδο.  Μαθησιακοί στόχοι του μαθήματος είναι η κατανόηση των προσδιοριστικών συστημικών και εσωτερικών μεταβλητών (γεωγραφία, πλουτοπαραγωγικοί πόροι, τεχνολογία, κουλτούρα, θρησκεία) που επηρέασαν τον τρόπο οργάνωσης και εξέλιξης του κινεζικού πολιτικού/πολιτειακού συστήματος.

  Επίσης, η απόκτηση των βασικών γνώσεων γύρω από την οργάνωση-ανάπτυξης των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών δομών της Κίνας και η χρήση τους τόσο για τη συγγραφή μελετών όσο και για την παρουσίαση-ανάλυση-ερμηνεία ζητημάτων που άπτονται στο πεδίο της Κινεζικής εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής.

  Συναφώς οι φοιτητές αναπτύσσουν την ικανότητα της έρευνας, συλλογής και επεξεργασίας δευτερογενών κυρίως πηγών, εντός του συγκεκριμένου γνωστικού πεδίου, για τη διαμόρφωση αξιολογικά ουδέτερων αναλύσεων.

• 11. Τουρκικό Πολιτικό Σύστημα & Εξωτερική Πολιτική  

   

  (αντικατάσταση: Κοινωνία & Εξωτερική Πολιτική της Τουρκίας)

  Αντικείμενο του μαθήματος είναι οι εσωτερικές κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και η εξωτερική πολιτική του σύγχρονου τουρκικού κράτους, από την ίδρυσή του έως τις μέρες μας. Το μάθημα αποσκοπεί να εισάγει τους σπουδαστές, αφενός, στους θεσμούς, τις δομές και τους μηχανισμούς του σύγχρονου τουρκικού κοινωνικο-πολιτικού συστήματος, και αφετέρου, στις μεθόδους και τους στόχους της σύγχρονης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, με έμφαση στη διακυβέρνηση του ισλαμικού Κόμματος «Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη» (Κ.Δ.Α.) και το δόγμα εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί (Δόγμα Νταβούτογλου). Επιδιώκει, δηλαδή, να παρέχει τα απαραίτητα εφόδια για την σε βάθος κατανόηση και ανάλυση της σύγχρονης τουρκικής πραγματικότητας, αναγκαίο στοιχείο για την κατανόηση και ερμηνεία της διεθνούς συμπεριφοράς της χώρας. Οι σημαντικότερες θεματικές είναι, κατ’ αρχάς, οι κοινωνικο-πολιτικές δομές της γείτονας και οι συνέχειες ή ασυνέχειες με το οθωμανικό παρελθόν της στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Συγκεκριμένα εξετάζεται: η κληρονομιά των Νεοτούρκων, το κεμαλικό κράτος και η ιδεολογία, Ισλάμ και κράτος, στρατός, κράτος και πολιτική, πολιτικό και κομματικό σύστημα, εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες και κράτος, η τουρκική οικονομία, οι παράγοντες, τα μέσα και η στρατηγική της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής διαχρονικά απέναντι σε Μέση Ανατολή, Βαλκάνια και Δύση.  

• 12. Διεθνείς Σχέσεις και ενέργεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο  

   

  Το μάθημα εξετάζει τις μεταπολεμικές διεθνείς σχέσεις της περιοχής μας. Αναλύει τα διεθνή ζητήματα στην NΑ Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο βάσει των θεωρητικών εργαλείων που παρέχουν οι διεθνείς σχέσεις. Συγκεκριμένα θα μελετηθεί η θεωρία των περιφερειακών υποσυστημάτων. Θα εξεταστούν, αφενός, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των (μη-)κυρίαρχων οντοτήτων, δηλαδή τόσο οι συγκρουσιακές σχέσεις των δρώντων του υποσυστήματος όσο και οι συνεργατικές σχέσεις μεταξύ τους, και αφετέρου, η επιρροή που άσκησαν οι υπερδυνάμεις (Ε.Σ.Σ.Δ./Ρωσία και Η.Π.Α.) στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο πριν και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Ειδικότερα μελετάται ο συγκρουσιακός χαρακτήρας του περιφερειακού υποσυστήματος της Ανατολικής Μεσογείου. Θα τονιστούν ημερομηνίες σταθμοί για την εξέλιξη του συγκεκριμένου υποσυστήματος, όπως η γέννηση του κράτους του Ισραήλ, η κρίση του Σουέζ, ο πόλεμος των «Έξι ημερών», το Κυπριακό, κ.λπ.. Αναφορά θα γίνει και στις Τουρκο-Ισραηλινές σχέσεις μεταψυχροπολεμικά. Θα αναδειχθεί επίσης ο ρόλος της ενέργειας (υδρογονάνθρακες) στις διακρατικές σχέσεις του υποσυστήματος και την δημιουργία του άξονος «Αθήνα-Λευκωσία-Τελ Αβίβ-[Καΐρου]». Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης στην ανάδυση του μεταψυχροπολεμικού περιφερειακού υποσυστήματος της ΝΑ Ευρώπης, τη διολίσθηση προς τη χρήση βίας και τη σταδιακή μετάβαση προς την ομαλότητα και τη συνεργασία, τη θέσπιση διακυβερνητικών θεσμών πολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα τη δεκαετία του 1990, τις επεμβάσεις του διεθνούς συστήματος, και την πορεία ένταξης και ολοκλήρωσης των χωρών της περιοχής αυτής με τους Ευρωατλαντικούς θεσμούς (Ε.Ε. και Ν.Α.Τ.Ο.). Θα εξεταστούν επίσης οι βαλκανικές πολιτικές ορισμένων μονάδων του περιφερειακού υποσυστήματος, όπως η Τουρκία, οι οποίες κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην περιοχή.

• 13. Ενεργειακά Δίκτυα στη Μέση Ανατολή και Καύκασο  

   

  (αντικατάσταση: Διεθνείς Σχέσεις & Οικονομία Ανατολικής Μεσογείου & ΝΑ Ευρώπης)

  Το μάθημα αυτό, το οποίο βασίζεται εν μέρη σε παρουσιάσεις και εργασίες, καλύπτει τις σύγχρονες διεθνείς, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.

  • Το Νέο Μακεδονικό Ζήτημα και η Διαμάχη για την Ονομασία.
  • Ο Ρόλος των ΗΠΑ στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Ο Ρόλος της Ρωσίας στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Ο Ρόλος της Τουρκίας στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Ο Ρόλος της Σερβίας στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑ Ευρώπη.
  • Το Ζήτημα του Κοσόβου.
  • Το Ζήτημα της Βοσνίας.
  • Ο Αλβανικός Παράγοντας στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Οργανωμένο Έγκλημα στη ΝΑ Ευρώπη.
  • Ελλάδα και ΝΑ Ευρώπη.

• 14. Ανατολική Μεσόγειος: Διεθνείς Σχέσεις & Οικονομία  

   

  (αντικατάσταση: Διπλωματία & Οικονομία της Σύγχρονης Μέσης Ανατολής)

  Το μάθημα εισάγει τον φοιτητή στα πολιτικά και οικονομικά δεδομένα των κρατών της Μέσης Ανατολής. Το μάθημα χωρίζεται σε δύο θεματικές.

   Η πρώτη αναλύει διεξοδικά την ιστορική-πολιτική εξέλιξη των κρατών της Μέσης Ανατολής.  Ειδικότερα, θα αναλυθεί η δημιουργία των κρατών  της Μέσης Ανατολής καθώς και οι πολεμικές συγκρούσεις που επακολούθησαν μέχρι και την δεύτερη Ιντιφάντα του 2003. Επιπροσθέτως, η

  θεματική εμβαθύνει στις εξελίξεις ανά χώρα, σε πολλαπλά επίπεδα: όπως πολιτικής, διεθνών σχέσεων, το ρόλο της θρησκείας, των ηγετών, της ιδεολογίας, κοκ. Στην δεύτερη θεματική του μαθήματος αναλύονται ζητήματα Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας καθώς και της Διεθνούς προοπτικής της Μέσης Ανατολής. Ειδικότερα, θα αναλυθεί διεξοδικά η συνολική εικόνα της  οικονομίας των χωρών της Μέσης Ανατολής καθώς

   και οι πολιτικές/οικονομικές μορφές συνεργασίας,

  π.χ ΟΠΕΚ, Συμβούλιο Συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου. Τέλος θα αναλυθεί η Διεθνής Προοπτική των χωρών της Μέσης Ανατολής καθώς και το ολοένα αυξανόμενο χάσμα που παρατηρείται με τον Δυτικό Κόσμο ιδιαίτερα μετά την πτώση μοναρχικών καθεστώτων όπως του Σανταμ Χουσείν.

• 15. Οι Αναδυόμενες Δυνάμεις στο Διεθνές Σύστημα 

   

  Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η αυξανόμενη οικονομική επιτυχία και η πολιτική προβολή χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία καθώς και οι νέες πολυμερείς μορφές συνεργασίας, όπως οι συναντήσεις κορυφής των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), επανέφεραν στο επίκεντρο το ζήτημα των αναδυόμενων δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτό, ο αντικειμενικός σκοπός του μαθήματος είναι η συνεξέταση των θεωρητικών και πολιτικό-στρατηγικών προβληματισμών που συνδέονται με το ρόλο και τη θέση των αναδυόμενων δυνάμεων στο διεθνές σύστημα. Ειδικότερα, ο θεωρητικός και εμπειρικός προβληματισμός του μαθήματος επικεντρώνεται στην πολιτικοστρατηγική συμπεριφορά της Κίνας, Ρωσίας, Ινδίας και Βραζιλίας στο μεταψυχροπολεμικό διεθνές σύστημα. Μια σειρά σημαντικών ερωτημάτων θα αποτελέσουν τον πυρήνα της θεωρητικής και εμπειρικής ανάλυσης που θα ακολουθηθεί κατά τη διάρκεια των διαλέξεων: Ποιος είναι ο κεντρικός στόχος της υψηλής στρατηγικής των αναδυόμενων δυνάμεων ως προς την υπάρχουσα κατανομή ισχύος-συμφερόντων; Ποια είναι τα αποτελέσματα από την αύξηση του αριθμού των μεγάλων δυνάμεων στο νέο διεθνές σύστημα; Θα είναι σταθεροποιητικός ή αποσταθεροποιητικός ο ρόλος τους; Πώς διαχειρίζονται τα εν λόγω κράτη την περίσσεια ισχύος τους, στο εσωτερικό κοινωνικοπολιτικό τους σύστημα και στη διαμόρφωση του στρατηγικού τους δόγματος; Πως αντιμετωπίζονται στο αναδυόμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα τα πλανητικά ζητήματα –διεθνής ασφάλεια, μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, διεθνής οικονομική διακυβέρνηση; Για την απάντηση των ανωτέρω ερωτημάτων, θα χρησιμοποιηθούν τα αναλυτικά εργαλεία της θεωρίας των διεθνών σχέσεων, με βάση τα οποία θα εξετασθούν οι πολιτικές, οικονομικές και στρατηγικές πτυχές της πολιτικοστρατηγικής συμπεριφοράς των αναδυόμενων δυνάμεων της Κίνας, Ρωσίας, Ινδίας και της Βραζιλίας, εστιάζοντας στους κεντρικούς στόχους της υψηλής πολιτικής των εν λόγω κρατών για την προάσπιση και προαγωγή των εθνικών τους συμφερόντων.

Θεματική ευρωπαϊκών σπουδών

• 1. Ευρωπαϊκό Οικονομικό Δίκαιο 

  Αντικείμενο του μαθήματος είναι το ουσιαστικό δίκαιο της ΕΕ με έμφαση στις διατάξεις της Συνθήκης και το παράγωγο δίκαιο που αφορούν αφενός την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της εσωτερικής αγοράς (ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων, ελευθερία εγκατάστασης, ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, και ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίου), αφετέρου τους βασικούς κανόνες προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού. 

• 2. Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική 

   

  (αντικατάσταση: Πολιτική & Οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης)

  Κύριος στόχος του μαθήματος είναι η εξέταση των πολιτικών της ΕΚ που συνθέτουν και αναδεικνύουν το ευρωπαϊκό οικονομικό σύνταγμα. Δίκαιο, πολιτική και οικονομία προσεγγίζονται ως ένα ενιαίο όλο. Αναλύονται σημαντικές οριζόντιες και τομεακές πολιτικές όπως η περιφερειακή πολιτική και πολιτική συνοχής, η ενεργειακή πολιτική, η πολιτική περιβάλλοντος, η αγροτική πολιτική, η βιομηχανική πολιτική κλπ. Η ύλη του μαθήματος δεν περιλαμβάνει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς διαμόρφωσης πολιτικής ούτε τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, που αποτελούν αντικείμενο άλλων μαθημάτων. 

• 3. Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική 

   

  Το μάθημα προσεγγίζει το φαινόμενο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της ΕΕ μέσα από το πρίσμα της ανάλυσης της δημόσιας πολιτικής.

  Εξετάζει τα κύρια πρότυπα διακυβέρνησης της ΕΕ και αναλύει τις κύριες διοικητικές διαδικασίες που συνδέονται με αυτά. Ειδικότερα εξετάζει τις διαδικασίες (α) συγκρότησης / διαμόρφωσης και (β) εφαρμογής / υλοποίησης και εποπτείας / επιτήρησης των Ευρωπαϊκών πολιτικών. Επικεντρώνεται στη μελέτη της λήψης αποφάσεων στην ΕΕ (θεσμική διαδικασία και φορείς και όργανα) και τις παραμέτρους της υλοποίησης / εφαρμογής των Ευρωπαϊκών πολιτικών από τα κράτη μέλη και τις εθνικές διοικήσεις (υλοποίηση, εποπτεία / έλεγχος, όργανα, διαδικασίες).

  Το μάθημα δίνει ειδικό ενδιαφέρον στο ρόλο και τη σημασία των επιμέρους φορέων δράσης και των οργάνων που συμμετέχουν στις διαδικασίες αυτές (όργανα της ΕΕ, εθνικές κυβερνήσεις, εθνικές διοικήσεις, άλλοι φορείς, κά) όπως και στην εξέταση των ιδιαιτεροτήτων και των διαφοροποιήσεων που παρουσιάζουν οι επιμέρους τομείς πολιτικής της Ένωσης (όπως στις περιπτώσεις της εσωτερικής αγοράς, της πολιτικής ανταγωνισμού, της ΟΝΕ, των πολιτικών που διέπονται από την ΑΜΣ, κά.)

  Τέλος, το μάθημα πραγματεύεται τις πολιτικές διαστάσεις των διαδικασιών αυτών και τη σημασία τους για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τη διατύπωση και αναδιατύπωση προτεραιοτήτων από τα θεσμικά όργανα και τους δρώντες και την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου.

  Θεματικές Μαθήματος

  1. Το «περιεχόμενο» της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: Οι πολιτικές της ΕΕ
  2. Στοιχεία και συνιστώσες μελέτης της Ευρωπαϊκής δημόσιας πολιτικής
  3. Πρότυπα διακυβέρνησης στην ΕΕ
     • 1. Η ΕΕ ως φορέας διαμόρφωσης πολιτικών. Λήψη αποφάσεων και διαδικασίες συγκρότησης Ευρωπαϊκών πολιτικών
     • 2. Η υλοποίηση των Ευρωπαϊκών πολιτικών: Διαδικασίες και φορείς δράσης
     • 3. Διαδικασίες ελέγχου της εφαρμογής / επιτήρησης – Προβλήματα συμμόρφωσης στην ΕΕ

• 4. ΕΕ στην Παγκόσμια Πολιτική & Οικονομία 

   

  Το μάθημα πραγματεύεται το ρόλο και τη σημασία της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην παγκόσμια πολιτική και οικονομία. Εξετάζει την επιρροή και το ρόλο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για την Ευρωπαϊκή οικονομία και πολιτική στον κόσμο όπως και τη σημασία των θεσμικών και πολιτικών εξελίξεων στην ΕΕ και τι αυτές συνεπάγονται για την ΕΕ στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική. Επίσης εξετάζει τις εξωτερικές διαστάσεις των πολιτικών της ΕΕ και ειδικότερα την εμπορική πολιτική, την πολιτική αναπτυξιακής βοήθειας και εκείνη των εξωτερικών σχέσεων. Η ανάλυση της διεθνούς διάστασης της Ένωσης περνάει μέσα από τη συστηματική εξέταση των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ του εθνικού, του υπερεθνικού και του διεθνούς επιπέδου.

• 5. Ενέργεια: Οικονομία & Στρατηγική  

   

  (αντικατάσταση: Οικονομικά & Διπλωματία Περιβάλλοντος & Ενέργειας)

  Εξέταση της οικονομικής και διπλωματίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας μέσα από τρεις πυλώνες.

  (1) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ: Βασικές αρχές περιβαλλοντικής επιστήμης και τεχνολογίας. Οικολογία και οικοσυστήματα. Υδρόσφαιρα, υδατική ρύπανση και υδατική μόλυνση. Γεώσφαιρα, αρχές εδαφολογίας και εδαφική διάβρωση. Ατμόσφαιρα και ατμοσφαιρική ρύπανση. Αστική θερμική νησίδα. Ενέργεια, φαινόμενο θερμοκηπίου και παγκόσμια κλιματική αλλαγή.

  (2) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ: Βασικές έννοιες περιβαλλοντικής ηθικής. Έννοια και επίπεδα ανάπτυξης, εισόδημα ανά κεφαλή και ισοδυναμία αγοραστικής δύναμης. Τάσεις εξέλιξης του παγκόσμιου πληθυσμού και της διεθνούς οικονομίας. Φτώχεια και πείνα σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο. Οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξη. Εξωτερικό κόστος και μέθοδοι ενσωμάτωσης αυτού στις παραδοσιακές αγορές. Βέλτιστο επίπεδο ρύπανσης. Οι τέσσερεις παράμετροι: οικονομία, ενέργεια, περιβάλλον και εκθετική αύξηση. Εξίσωση IPAT. Περιβαλλοντικές καμπύλες Kuznets. Ατζέντα 21. Μελέτες κόστους-ωφέλειας και αριθμητικές μέθοδοι επιλογής εναλλακτικών έργων. Κίνητρα και σηματοδότηση. Μέθοδοι αποτίμησης μη βασιζόμενες σε αγορές: ενδεχόμενη ή εξαρτημένη εκτίμηση, μεταφορικό κόστος, ηδονικό κόστος, μεταφορά ωφελειών. Ανάλυση οικολογικού αποτυπώματος. Δείκτες ποιότητας ζωής.

  (3) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Διμερή, περιφερειακά και πλανητικά προβλήματα διασυνοριακής ρύπανσης. Στρατηγικά παίγνια σε παγκόσμιες ενεργειακές και περιβαλλοντικές διαπραγματεύσεις.

• 6. Εκπαίδευση Κατάρτιση ΄Ερευνα και Καινοτομία στην Ε.Ε.  

   

  Στο μάθημα εξετάζεται η Ευρωπαϊκή πολιτική για την εκπαίδευση στις τρεις διαστάσεις – γενική εκπαίδευση, κατάρτιση, ανώτατη εκπαίδευση – καθώς και η πολιτική για την Έρευνα και Ανάπτυξη. Οι φοιτητές μελετούν τη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών, το θεσμικό πλαίσιο καθώς και τα ευρωπαϊκά εργαλεία για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας και στα ευρωπαϊκά προγράμματα. Οι εξελίξεις στους δύο αυτούς τομείς εξετάζονται συγκριτικά με τις εξελίξεις στους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου αλλά και σε συγκεκριμένες χώρες (π.χ. ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κορέα, Ισραήλ, Νορβηγία, Κίνα, κ.λ.π.). Οι φοιτητές θα εξοικειωθούν επίσης με τις διάφορες ιστοσελίδες της ΕΕ για τη διεθνοποίηση των σπουδών και της έρευνας, την αναζήτηση υποτροφιών, εύρεσης εργασίας, ερευνητικών προγραμμάτων κ.λ.π

• 7. Διαχείριση Ευρωπαϊκών Ερευνητικών & Αναπτυξιακών Προγραμμάτων  

   

  Στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή, με συστηματικό τρόπο, στην διαχείριση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, παρέχοντας τις απαραίτητες γνώσεις για όλα τα επιμέρους στάδια. Ταυτόχρονα σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η απόκτηση γνώσης και δεξιοτήτων από τους φοιτητές στο να αξιοποιούν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα και συγκεκριμένα να εντοπίζουν προσκλήσεις προτάσεων, να αναζητούν διακρατικούς και εθνικούς εταίρους και να συγγράφουν ανταγωνιστικές προτάσεις έργων που υποβάλλονται απ’ ευθείας στις Βρυξέλλες. Επίσης, να διαχειρίζονται τα εγκεκριμένα έργα με ταχύτητα και αξιοπιστία, να ανταποκρίνονται πλήρως σε πιθανό εξωτερικό έλεγχο της Ε.Ε. και τέλος να οργανώσουν ένα αποτελεσματικό γραφείο Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων για έναν οργανισμό.

• 8. Ευρωατλαντικές Σχέσεις  

   

  Η προβολή, οι θέσεις και η λειτουργία της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας από τη δημιουργία της έως σήμερα. Το μάθημα εξετάζει την πορεία της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας από το τέλος του Β’ΠΠ, το Ψυχρό Πόλεμο έως τη σημερινή εποχή. Το μάθημα αποτελεί συνέχεια των μαθημάτων των Διεθνών Σχέσεων, της Διεθνούς Ασφάλειας και της Στρατηγικής.

• 9. Ευρωμεσογειακή Συνεργασία  

   

  Το μάθημα εισάγει τον φοιτητή στα ιστορικά/πολιτικά/κοινωνικά δεδομένα των κρατών της Βορείου Αφρικής (Μαγκρέμπ - Μασρέκ) καθώς και στο σύνθετο εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να οικοδομήσει μία περιφερειακή συνεργασία με τα κράτη του μεσογειακού νότου μέσω της Διαδικασίας της Βαρκελώνης. Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες με συγκλίνουσες προσεγγίσεις Η πρώτη αναλύει διεξοδικά την ιστορικοπολιτική πορεία των κρατών της Βορείου Αφρικής (Μαγκρέμπ - Μασρέκ) από την εποχή της αποικιοκρατίας έως σήμερα. Η ενότητα περιλαμβάνει τις ανά χώρα εξελίξεις σε πολλαπλά επίπεδα όπως: πολιτικής, διεθνών σχέσεων, το ρόλο της θρησκείας, των ηγετών, της ταυτότητας, το αραβικού εθνικισμού, της ιδιαιτερότητας των πολιτικών κομμάτων, κοκ. Στη δεύτερη ενότητα του μαθήματος αναλύεται η Διαδικασία της Βαρκελώνης από το 1995 μέχρι και την ίδρυση της «Ένωσης για τη Μεσόγειο» το 2008. Στο μάθημα αναλύονται οι τρεις πυλώνες της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, τα θεσμικά όργανα, οι κανονισμοί καθώς και οι πολιτικές, που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις πολιτικές της Εταιρικής Σχέσης για τον εκδημοκρατισμό, τη συγκρότηση ενός κράτους δικαίου και την ενίσχυση των φορέων της κοινωνίας πολιτών στις αραβικές-μουσουλμανικές κοινωνίες, καθώς και στα προβλήματα υλοποίησης των πολιτικών αυτών. Στο μάθημα εξετάζεται επίσης η ευρύτερη δυναμική της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, οι εξωτερικοί παράγοντες, που την επηρέασαν (π.χ. η 11η Σεπτεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας), καθώς και η μελλοντική πορεία της Εταιρικής Σχέσης στα πλαίσια της «Ένωσης για τη Μεσόγειο».

• 10. Πολιτική Βία & Ασύμμετρες Απειλές στην Σημερινή Ευρώπη 

   

  (νέο μάθημα)

  Το μάθημα «Πολιτική Βία και Ασύμμετρες Απειλές στη σημερινή Ευρώπη» διαπραγματεύεται εισαγωγικά, τη διαχρονική έννοια και τη θεωρία της πολιτικής βίας, με άξονα την εμφάνιση και δράση της στα Ευρωπαϊκά κράτη, από τη δεκαετία του 1960, έως σήμερα. Παράλληλα, προσεγγίζεται το πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο επί του οποίου αναπτύχθηκε και λειτούργησε η πολιτική βία και αναλύονται τα αίτια και οι αφορμές της εμφάνισης και της εξέλιξής της.

  Ακολούθως, σε δεύτερο επίπεδο, η ανάλυση επικεντρώνεται στην οπτική των ευρωπαϊκών κρατών, καθώς και εκ μέρους τους αντιμετώπιση του φαινομένου, μέσω συγκεκριμένων πολιτικών και πρακτικών καταστολής που αναδείχτηκαν ως επίσημη ή μη, κρατική αντίδραση. Παράλληλα, η ανάλυση εστιάζεται σε μελέτες περιπτώσεων, ανά χώρα, αρχικά αυτοτελώς και εν συνέχεια σε συγκριτικό πλαίσιο, με σκοπό την ανάδειξη μελέτη και εξήγηση των διαφοροποιήσεων του φαινομένου.

Οικονομική θεματική

• 1. Διεθνές Εμπόριο και Οικονομική Ενεργειακή Διπλωματία 

  Το μάθημα αναφέρεται στη θεωρία και πολιτική του διεθνούς εμπορίου. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές εκείνο το αναλυτικό οικονομικό υπόβαθρο που θα τους καταστήσει ικανούς να κατανοούν και αναλύουν τα σύγχρονα ζητήματα του διεθνούς εμπορίου και της διεθνούς εμπορικής πολιτικής. Το μάθημα εστιάζει τόσο στη θεωρητική- οικονομική, όσο και στην θεσμική και πολιτικο-οικονομική ανάλυση του διεθνούς εμπορικού συστήματος. Μετά το πέρας του μαθήματος οι φοιτητές θα κατανοούν τις παραδοσιακές και νεότερες θεωρίες του διεθνούς εμπορίου, τα μέσα της εθνικής και διεθνούς εμπορικής πολιτικής, τους θεσμούς και τα καθεστώτα της διεθνούς εμπορικής πολιτικής, τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων καθώς και τα σύγχρονα ζητήματα της διεθνούς εμπορικής διπλωματίας. Στα περιεχόμενα του μαθήματος περιλαμβάνονται οι θεωρητικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις του διεθνούς εμπορίου, η θεωρία της εμπορικής πολιτικής (καθεστώτα, στόχοι, μέσα, λήψη αποφάσεων, επιδράσεις των μέσων), οι περιφερειακές εμπορικές ενώσεις, το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα (ΠΟΕ/GATT), τα σύγχρονα προβλήματα της διεθνούς εμπορικής πολιτικής καθώς και τις τεχνικές άσκησης εμπορικής διπλωματίας. 

• 2. Συναλλαγματικά Συστήματα, Αγορές Συναλλάγματος και Συναλλαγματική Πολιτική 

   

  (νέο μάθημα)

  Οι διεθνείς νομισματικές σχέσεις είναι ένα από σημαντικότερα φαινόμενα των διεθνών οικονομικών σχέσεων. Οι επί μέρους χώρες ή περιοχές του κόσμου έχουν διαφορετικά νομίσματα, τα οποία ανταλλάσσονται σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα συναλλαγματικά συστήματα. Οι αλλαγές των συναλλαγματικών ισοτιμιών επιφέρουν σημαντικές επιδράσεις στην πραγματική οικονομία και ευημερία, ενίοτε δε ισχυρότατες οικονομικές διαταραχές. Η διεθνής οικονομική διπλωματία, όπως αυτή αναπτύσσεται σε διάφορα επίπεδα, έχει ως στόχο τη ρύθμιση των διεθνών νομισματικών σχέσεων και την αποφυγή νομισματικών πολέμων. Ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες διεθνείς συναλλαγματικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις υιοθετήθηκε ο στόχος της βελτίωσης του διεθνούς νομισματικής διακυβέρνησης. Σκοπός του μαθήματος είναι η μετάδοση στους φοιτητές ειδικών γνώσεων στο γνωστικό πεδίο της συναλλαγματικής θεωρίας και πολιτικής, καθώς και στο πεδίο της πολιτικής οικονομίας των διεθνών νομισματικών σχέσεων. Παράλληλα, στο πλαίσιο των παραδόσεων αλλά και μέσω της εκπόνησης και παρουσίασης εργασιών θα αναπτυχθούν οι αναλυτικές, συνθετικές και κριτικές δεξιότητες των φοιτητών. Μετά το πέρας του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοούν και να ερμηνεύουν τα διεθνή νομισματικά φαινόμενα και να διατυπώνουν προτάσεις πολιτικής.

• 3. Ανάλυση & Διαχείριση Διεθνών Οικονομικών Κρίσεων 

   

  Ο σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη των διεθνών οικονομικών κρίσεων. Παρουσιάζονται και αναλύονται όλες οι σημαντικές κατηγορίες διεθνών οικονομικών κρίσεων όπως οι κρίσεις ύφεσης και πληθωρισμού, οι διαρθρωτικές κρίσεις, οι κρίσεις στις παγκόσμιες αγορές αγαθών, οι κρίσεις χρέους, οι τραπεζικές κρίσεις, οι φούσκες και οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, οι κρίσεις στις αγορές συναλλάγματος. Η ανάλυση κάθε μορφής κρίσης περιλαμβάνει τα αίτια, τις επιπτώσεις, τους μηχανισμούς διεθνούς μετάδοσης και τις πολιτικές αντιμετώπισής της. Επίσης, η ανάλυση κάθε κρίσης ολοκληρώνεται με την παρουσίαση ιστορικών φαινομένων. Ειδική αναφορά γίνεται στην τρέχουσα διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, στην κρίση της Ευρωζώνης καθώς και στην Ελληνική κρίση. Στο τέλος του μαθήματος συζητείται η σχέση μεταξύ της οικονομικής επιστήμης και του φαινομένου της κρίσης. Στόχος του μαθήματος είναι να καταστήσει τους φοιτητές ικανούς στην κατανόηση και διαχείριση ενός εκ των σημαντικότερων προβλημάτων της διεθνούς οικονομίας και πολιτικής.

• 4. Παγκόσμια Οικονομική Γεωγραφία 

   

  (αντικατάσταση: Παγκόσμιος Καταμερισμός Εργασίας, Ανάπτυξη & Κοινωνική Ευημερία)

  Σκοπός του μαθήματος είναι η αποτύπωση του παγκόσμιου καταμερισμού της εργασίας, του εισοδήματος και του πλούτου, με απώτερο σκοπό να εξετασθεί το πως η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει στην κοινωνική ευημερία και όχι στην διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Το μάθημα εξετάζει την εξέλιξη της κατανομής του εισοδήματος κατά μήκος της ιστορίας, βασισμένο σε διεθνείς βάσεις δεδομένων. Εξετάζει επίσης την αλληλεπίδραση μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και της συσσώρευσης του κεφαλαίου, δημόσιου και ιδιωτικού, ερμηνεύοντας τη συσχέτιση τους σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους όπως η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση. Το μάθημα εστιάζει στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών BRICS, παρέχοντας αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τον καταμερισμό της εργασίας σε διάφορους τομείς της οικονομίας, αλλά και στο πως επηρεάστηκε η κοινωνική συνοχή μέσω της κατανομής του εισοδήματος. Τέλος, το μάθημα εξετάζει τη χρήση των δημόσιων πολιτικών για ρύθμιση και φορολόγηση του παγκόσμιου κεφαλαίου, ως μέσο αντιμετώπισης θεμάτων οικονομικών ανισοτήτων και κοινωνικής συνοχής.

• 5. Διεθνής Αναπτυξιακή Συνεργασία 

   

  Ο σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση της διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας ως πεδίο για την ανάπτυξη αλληλεξάρτησης μεταξύ των κρατών. Στο σύγχρονο διεθνές οικονομικό περιβάλλον αναδεικνύονται συνθήκες άνισης ανάπτυξης ανάμεσα στις αναπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η διεθνής κοινότητα μέσα από ορισμένες πρωτοβουλίες επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις αρνητικές συνέπειες των έντονων οικονομικών ανισοτήτων. Στα πλαίσια του μαθήματος μελετώνται το πλαίσιο διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας και βοήθειας και οι πολιτικές που υιοθέτησαν τα αναπτυσσόμενα κράτη για να προσεγγίσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης των ανεπτυγμένων κρατών. Αναλύονται επίσης, οι κύριοι προσδιοριστικοί παράγοντες της ανάπτυξης όπως είναι ανθρώπινοι πόροι, το κεφάλαιο, η τεχνολογική πρόοδος, το μέγεθος της αγοράς και το θεσμικό πλαίσιο.

• 6. Διεθνή Συστήματα Μέτρησης Οικονομικής Δραστηριότητας

   

  (αντικατάσταση: Διεθνή Συστήματα Μέτρησης Οικονομικής Δραστηριότητας & Αξιολόγησης Χωρών)

  Τα κράτη στη σύγχρονη διεθνή οικονομία αντιμετωπίζουν έντονο οικονομικό ανταγωνισμό. Ο ανταγωνισμός εκδηλώνεται σε διάφορους τομείς της σύγχρονης οικονομικής παγκοσμιοποίησης όπως για παράδειγμα: οι αγορές χρήματος και κεφαλαίου, οι επενδύσεις, οι εξαγωγές, οι  τεχνολογίες και η πρόσβαση στο διεθνή δανεισμό. Τα τελευταία έτη έχουν εισέλθει στη διεθνή βιβλιογραφία ορισμένα εργαλεία με στόχο τη μέτρηση και την αξιολόγηση των επιδόσεων ενός κράτους που καθορίζουν τις επιλογές που θα πραγματοποιηθούν από επιχειρήσεις, κράτη, διεθνείς οργανισμούς και ερευνητικά ινστιτούτα για την αποφυγή του κινδύνου στις συναλλαγές τους με ένα κράτος. Η αξιολόγηση βασίζεται σε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια για τον προσδιορισμό της θέσης κάθε χώρας στην παγκόσμια οικονομία. Ο σκοπός του μαθήματος είναι η ανάλυση συστημάτων μέτρησης και αξιολόγησης των επιδόσεων των κρατών σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Η παρουσίαση των συστημάτων μέτρησης και αξιολόγησης θα αναδείξει τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των κρατών για τη βελτίωση της οικονομικής τους θέσης στη σύγχρονη διεθνή οικονομία. Τα συστήματα μέτρησης και αξιολόγησης διαδραματίζουν όλο και πιο κρίσιμο ρόλο αναφορικά με τις αναπτυξιακές δυνατότητες ενός κράτους.

• 7. Θεσμοί & Οικονομική Ανάπτυξη

   

  (αντικατάσταση: Οικονομία & Δημοκρατία)

  Το μάθημα εξετάζει ενδελεχώς τη γέννηση και την ανάπτυξη της δημοκρατίας, καθώς και την επιρροή της στη σύγχρονη διακυβέρνηση. Επίσης, αναλύεται η σχέση της πληροφόρησης με  τη δημοκρατία και την ηθική, καθώς και η συμβατότητα της μυστικής δράσης και της οικονομικής κατασκοπείας με τη δημοκρατία, την ηθική και την οικονομική αλληλεξάρτηση/οικονομική διπλωματία. 

  Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής θεματικές:

  Καταστροφή του μυκηναϊκού κόσμου – Δημοκρατία και πόλεμος

  Δημοκρατία, θρησκεία, αθλητισμός, παιδεία και πολιτική Αθηναϊκή οικονομία

  Πολιτειακά και θεσμικά ζητήματα της αρχαίας αθηναϊκής κοινωνίας

  Πρώτες Ομοσπονδίες των Ελλήνων

  Σταδιακή αναβίωση της δημοκρατίας από τον 13^ο αιώνα. Οι πρώτες δημοκρατίες και ομοσπονδίες.

  Οι Ενωμένες Επαρχίες: η πρώτη σύγχρονη ναυτική πρωτο-δημοκρατική ομοσπονδία.

  Αγγλία και Ενωμένες Επαρχίες: Ναυτικοί δημοκρατικοί νάνοι εναντίον ηπειρωτικών αυτοκρατορικών γιγάντων.

  Νέες χώρες ανακαλύπτουν τη δημοκρατία.

  Αυτοκρατορία του Ωκεανού εναντίον της ηπειρωτικής αυτοκρατορίας.

  Σύγχρονες μορφές άμεσης δημοκρατίας

  Η δημοκρατία στα χρόνια της κρίσης.

  Μυστική Δράση και Δημοκρατία

  Δημοκρατία και Ηθική vs. Πληροφόρηση και Ασφάλεια: Από τα WikiLeaks στον Snowden.

  Δημοκρατία, Οικονομική Διπλωματία και Οικονομική Κατασκοπεία σε ένα παγκοσμιοποιημένο διεθνές σύστημα

• 8. Διεθνές Μάρκετινγκ 

   

  Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις στρατηγικές και τις πολιτικές του διεθνούς μάρκετινγκ. Συγκεκριμένα αναπτύσσονται οι ακόλουθες ενότητες: 1. Θεωρίες και Ερμηνεία της Διεθνοποίησης των Επιχειρήσεων 2. Αξιολόγηση και Επιλογή Διεθνών Αγορών 3. Αξιολόγηση και Επιλογή Τρόπου Εισόδου στις Διεθνείς Αγορές 4. Συμπεριφορά Καταναλωτών & Στρατηγικές Τμηματοποίησης Διεθνών Αγορών 5. Επίδραση από τη Χώρα Προέλευσης & Βαθμός Εθνοκεντρισμού των Καταναλωτών. 6. Στρατηγικές Τυποποίησης & Προσαρμογής του Μίγματος Μάρκετινγκ

• 9. Επιχειρηματική Πολιτική & Στρατηγική 

   

  Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων εξετάζεται η διαμόρφωση και υλοποίηση της στρατηγικής των επιχειρήσεων για την επίτευξη των οργανωσιακών σκοπών. Αντιμετώπιση των ευκαιριών και απειλών που εμφανίζονται από τις αλλαγές στο επιχειρηματικό περιβάλλον, εναρμόνιση της στρατηγικής με τις επιχειρηματικές δυνατότητες και δημιουργία οργανισμών με κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα. Το μάθημα δεν ασχολείται μόνο με τις επιρροές της αγοράς, της κουλτούρας και του πολιτικού περιβάλλοντος στη λήψη αποφάσεων, αλλά ακόμη ενθαρρύνει την αντίληψη για δημιουργική ανταπόκριση και καινοτομία.

• 10. Διοίκηση Διεθνών Επιχειρήσεων

   

  Ο σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση του σύγχρονου διεθνούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η διεθνής επιχειρηματική δραστηριότητα αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο σ’ ένα διεθνές περιβάλλον ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και πολυσύνθετο. Το διεθνές επιχειρηματικό κλίμα καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων που οφείλουν να μελετηθούν προκειμένου να κατανοηθούν οι στρατηγικές των σύγχρονων επιχειρήσεων για την επίτευξη των στόχων τους. Η μελέτη των άμεσων ξένων επενδύσεων και οι επιδράσεις τους τόσο στις χώρες πραγματοποίησης όσο και στις χώρες προέλευσης και η διαδικασία εξέλιξης των πολυεθνικών επιχειρήσεων αποτελούν κεντρικά ζητήματα προς διεύρυνση στα πλαίσια του μαθήματος.

• 11. Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων

   

  Το μάθημα εισαγάγει μοντέρνες μεθόδους χρηματοοικονομικής ανάλυσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης ανταγωνιστικής στρατηγικής και αξιολόγησης επιχειρηματικού κλάδου, της αξιολόγησης της ποιότητας των λογιστικών πληροφοριών, της παραδοσιακής ανάλυσης χρηματοοικονομικών καταστάσεων, όπως και της προοπτικής ανάλυσης για πρόβλεψη μελλοντικών μεγεθών και τη χρήση μοντέλων αποτίμησης της αγοραίας αξίας μιας επιχείρησης. Γίνεται ιδιαίτερη μνεία επίσης σε ταμειακές ροές και στη σημασία των ελευθέρων ταμειακών ροών μιας επιχείρησης. Ένα μέρος του μαθήματος ασχολείται με την εφαρμογή των μεθόδων αυτών σε δεδομένα Ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών.

  Μετανάστευση και Διασπορά

  Στην συγκεκριμένη ενότητα αναλύονται αρχικά οι κεντρικοί όροι του μεταναστευτικού φαινόμενου, τα διαχρονικά χαρακτηριστικά του φαινομένου καθώς και οι διαφοροποιήσεις του ανά γεωγραφική ζώνη. Αναλύονται διεξοδικά οι πιο σύγχρονες τάσεις του μεταναστευτικού φαινομένου (όπως η αύξηση του προσφυγικού πληθυσμού, η «θηλυκοποίηση» της μετανάστευσης, η συγκέντρωση των περισσότερων προσφύγων στις αναπτυσσόμενες χώρες). Έμφαση δίνεται στη διαδικασία συγκρότησης της μεταναστευτικής πολιτικής και της πολιτικής για το άσυλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις συνέπειες των πολιτικών αυτών τόσο σε σχέση με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. όσο και με τη παγίωση συγκεκριμένων μεταναστευτικών ροών. Στο μάθημα αναλύονται επίσης τα κεντρικά χαρακτηριστικά των διαφορετικών κοινοτήτων της διασποράς. Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση τόσο των διαχρονικών χαρακτηριστικών του μεταναστευτικού φαινομένου όσο και της αλληλεξάρτησης μεταξύ των μεταναστευτικών πολιτικών και των μεταναστευτικών ροών.

• ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΈΤΟΥΣ 2023-24
• ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2019-20
• ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018-19
• ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ 2017-18

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018

• Πρόγραμμα διδασκαλίας χειμερινού εξαμήνου 2023-2024 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ)
• Ανακοίνωση για το Mάθημα: «Η Αγγλική στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές»
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής "Διεθνής Αναπτυξιακή Συνεργασία"
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: «ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ»
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»
• Ανακοίνωση για το Mάθημα Eπιλογής: «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ»
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: "EU SECURITY RESILIENCE AND SUSTAINABILITY"
• Φροντιστηριακή Διδασκαλία στα πλαίσια του Μαθήματος "Ευρωπαϊκή Πολιτική Ιστορία"

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτους 2021-22

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτους 2020-21

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτους 2020-2021
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Dispute Resolution Mechanisms" (Μηχανισμοί Επίλυσης Διαφορών)
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Ειδικά Θέματα Διεθνούς Δικαίου και Ελληνική Εξωτερική Πολιτική"
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ"
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ: ΘΕΣΜΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε."
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (R&D).
• Περιγραφή του Μαθήματος: "Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική"
• Περιγραφή του Μαθήματος: "Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Θεσμική, Πολιτική και Οικονομική
  Συγκρότηση της Ε.Ε."

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτ-ους 2019-20
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: «ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ»
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ»
• Περιγραφή του Μαθήματος: "Η Πολιτική Οικονομία της ΕΕ"
• Περιγραφή του Μαθήματος: "Η ΕΕ στην Παγκόσμια Πολιτική και Οικονομία"
• Περιγραφή του Μαθήματος: "Ευρωπαϊκή Πολιτική Οικονομία"

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτος 2019-2020
• Περίγραμμα Μαθήματος: "Διεθνές Εμπόριο και Ενεργειακή Διπλωματία"
• Ώρες Γραφείου Διδασκόντων Χειμερινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτους 2019-20
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: «Ενεργειακή Πολιτική»
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής: "Ειδικά θέματα του Διεθνούς Δικαίου της Ενέργειας"
• Ανακοίνωση για το Μάθημα 3ου εξαμήνου: "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ"
• Ανακοίνωση για το μάθημα της Αγγλικής Γλώσσας 1ου εξαμήνου
• Ανακοίνωση για το Μάθημα Επιλογής 3ου εξαμήνου: «Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ επ.(ΕΕ)»

   

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτος 2018-2019
• Ώρες Γραφείου Διδασκόντων Εαρινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτους 2018-19

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτος 2018-2019
• Ώρες Γραφείου για το Χειμερινό Εξάμηνο 2018-19

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου Ακαδ. Έτος 2017-2018
• Ώρες Γραφείου για το Εαρινό Εξάμηνο 2017-18
• Ανακοίνωση για τη διδασκαλία του Μαθήματος: "Η Πολιτική Οικονομία της ΕΕ" 

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα για το Χειμερινό Εξάμηνο 2017-18
• Ώρες Γραφείου για το  Χειμερινό Εξάμηνο 2017-18
• Ανακοίνωση για την Αγγλική Γλώσσα
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική"
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Θεσμική, Πολιτική και Οικονομική Συγκρότηση της Ε.Ε."
• Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Τούρκικο Πολιτικό Σύστημα & Εξωτερική Πολιτική"
• Περιγραφή Μαθήματος: "Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Θεσμική, Πολιτική και Οικονομική Συγκρότηση της ΕΕ"
• Περιγραφή Μαθήματος: "Συναλλαγματικά Συστήματα, Αγορές Συναλλάγματος και Συναλλαγματική Πολιτική"
• Περιγραφή Μαθήματος: "Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική"

• Ώρες Γραφείου για το Εαρινό Εξάμηνο 2016-17
• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου 2016-17
  • Ανακοίνωση για τη διδασκαλία της Αραβικής Γλώσσας (8ου εξαμήνου)
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: «Εφαρμογές Η/Υ ΙΙ» (2ου εξαμήνου)

• Ώρες Γραφείου για το Χειμερινό Εξάμηνο 2016-17
• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου 2016-17
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Αποτροπή και Ελληνική Στρατηγική"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Κοινωνία, Οικονομία και Εξωτερική Πολιτικής της Κίνας"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Θεωρία Διεθνών Σχέσεων"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Ευρωπαϊκή Δημόσια Πολιτική"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Η Πολιτική Οικονομία της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Παγκόσμιος Καταμερισμός Εργασίας, Ανάπτυξη & Κοινωνική Ευημερία"
  • Ανακοίνωση για το Μάθημα: "Γερμανική Γλώσσα 1ου Εξαμήνου-Εισαγωγή στις Βασικές Δομές"

• Ώρες Γραφείου για το Εαρινό Εξάμηνο 2015-16
• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου 2015-16
• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου 2015-16
• Ώρες Γραφείου για το Χειμερινό Εξάμηνο 2015-16

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου 2014-15
• Ώρες Γραφείου για το Εαρινό Εξάμηνο 2014-15
• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Χειμερινού Εξαμήνου 2014-15
• Ώρες Γραφείου για το Χειμερινό Εξάμηνο 2014-15

• Ωρολόγιο Πρόγραμμα Εαρινού Εξαμήνου 2013-14
• Ώρες Γραφείου για το Εαρινό Εξάμηνο 2013-14